Περίπου 1.000 έτη φωτός από τη Γη, υπάρχει μια κοσμική δομή γνωστή ως IRAS 23077+6707 (IRAS 23077) που μοιάζει με μια γιγάντια πεταλούδα. Ο Ciprian T. Berghea, αστρονόμος του Ναυτικού Παρατηρητηρίου των ΗΠΑ, παρατήρησε την δομή για πρώτη φορά το 2016, με χρήση του Panoramic Survey Telescope και το Rapid Response System (Pan-STARRS). Προς έκπληξη πολλών, η δομή παρέμεινε αμετάβλητη εδώ και χρόνια, με τους αστροφυσικούς να αναρωτιούνται θα μπορεί να ειναι το IRAS 23077.
Πρόσφατα, δύο επιστημονικές ομάδες θέλησαν να μελετήσουν παραπάνω την τεράστια δομή και έκαναν νέες παρατηρήσεις με χρήση της Συστοιχίας Submillimeter στο Smithsonian Astrophysical Observatory (SAO) στη Χαβάη για να κατανοήσουν καλύτερα το IRAS 2307.
Στην μελέτη τους περιγράφουν τον IRAS 23077 σαν ένα νεαρό αστέρι που περιβάλλεται από έναν τεράστιο πρωτοπλανητικό δίσκο συντριμμιών, που είναι και ο μεγαλύτερος που έχουμε παρατηρήσει ποτέ. Αυτή η ανακάλυψη είναι σημαντική καθώς προσφέρει μια νέα εικόνα για τον σχηματισμό πλανητών και των περιβάλλοντων που λαμβάνει χώρα η δημιουργία.
Η πρώτη μελέτη με επικεφαλής τον Berghea, αναφέρει πως ο IRAS 23077 είναι ένα νεαρό αστέρι, που βρίσκεται στην μέση αυτού που φαίνεται να είναι ένας τεράστιος δίσκος, γεμάτος από υλικά που σχηματίζουν πλανήτες. Στην δεύτερη μελέτη, με επικεφαλής της μεταδιδάκτωρα του CfA, Kristina Monsch, επιβεβαιώνει την ανακάλυψη του πρωτοπλανητικού δίσκου, με χρήση των δεδομένων του Pan-STARRS και την Συστοιχία Submillimeter (SMA).
Η πρώτη εργασία έγινε δεκτή για δημοσίευση, ενώ η δεύτερη δημοσιεύτηκε στις 13 Μαΐου στο The Astrophysical Journal Letters.
Οι πρωτοπλανητικοί δίσκοι, είναι στην ουσία φυτώρια που αποτελούνται από αέριο, σκόνη και πέτρες, γύρω από νεοσχηματισμένα άστρα. Με την πάροδο του χρόνου, τα συντρίμμια σχηματίζουν ένα δακτύλιο περιβάλλει το άστρο. Όσο περνάει ο καιρός όμως, τα υλικά του δακτυλίου συγχωνεύονται και δημιουργούν τους πρωτοπλανήτες σε ορισμένες τροχιές, ώσπου τελικά θα γίνουν βραχώδεις πλανήτες (όπως η Γη), Γίγαντες αερίων (Όπως ο Δίας) ή παγωμένα σώματα.
O IRAS 23077 ήταν αρκετά δύσκολο να φανεί από τα τηλεσκόπια στην Γη, καθώς το δαχτυλίδι του ήταν τόσο πυκνό και μεγάλο, που απέτρεπε το φως από το να φτάσει στα τηλεσκόπια της Γης. Όμως η υπογραφές των υλικών του δίσκου σε μήκη κύματος χιλιοστών, είναι αρκετό για να το εντοπίσει λεπτομερώς το SMA.
Όταν οι ομάδες Pan-STARRS και SWA παρατήρησαν το IRAS 23077 χρησιμοποιώντας τη συνδυασμένη ισχύ των παρατηρητηρίων τους, έμειναν έκπληκτοι από αυτό που είδαν.
Η Kristina Monsch, αστροφυσικός του SAO και μεταδιδακτορική υπότροφος στο CfA, ηγήθηκε της εκστρατείας SMA. Όπως ανέφερε τα ευρήματά της σε πρόσφατο δελτίο Τύπου του CfA:
“Αφού μάθαμε για αυτόν τον πιθανό δίσκο σχηματισμού πλανητών από τα δεδομένα Pan-STARRS, θέλαμε να τον παρατηρήσουμε με το SMA, κάτι που μας επέτρεψε να κατανοήσουμε τη φυσική του υπόσταση. Αυτό που βρήκαμε ήταν απίστευτο – απόδειξη ότι αυτός ήταν ο μεγαλύτερος δίσκος δημιουργίας πλανητών που ανακαλύφθηκε ποτέ Είναι εξαιρετικά πλούσιος σε σκόνη και αέριο, που γνωρίζουμε ότι είναι οι δομικοί λίθοι των πλανητών».
“Τα δεδομένα από το SMA μας προσφέρουν την ζεστή απόδειξη ότι πρόκειται για δίσκο, και σε συνδυασμό με την εκτίμηση της απόστασης του συστήματος, ότι περιστρέφεται γύρω από ένα αστέρι πιθανότατα δύο έως τέσσερις φορές μεγαλύτερης μάζας από τον δικό μας Ήλιο. Με τα δεδομένα του SMA μπορούμε επίσης να ζυγίσουμε τη σκόνη και το αέριο σε αυτό το πλανητικό φυτώριο, το οποίο βρήκαμε ότι έχει αρκετό υλικό για να σχηματίσει πολλούς γιγάντιους πλανήτες – και σε αποστάσεις πάνω από 300 φορές πιο μακριά από την απόσταση μεταξύ Ήλιου και Δία !».
