Από τότε που ο Δαρβίνος διατύπωσε τη θεωρία της εξέλιξης και η επιστημονική κοινότητα άρχισε να την κατανοεί, έχει ξεκινήσει μια μεγάλη διαφωνία για ένα αμφιλεγόμενο ερώτημα. Πως ήταν τα πρώτα ζώα του πλανήτη;
Με βάση τη γενετική ανάλυση, ορισμένοι επιστήμονες λένε πως τα σημερινά σφουγγάρια (γνωστά και ως demosponges, Porifera) μοιάζουν περισσότερο με τον αρχικό μας ζωικό πρόγονο, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι οι κτενοφόροι ζελέδες ταιριάζουν καλύτερα σε αυτή την περίπτωση.
Μια νέα μελέτη όμως από επιστήμονες του MIT, γέρνει την πλάστιγγα υπέρ του σφουγγαριού, συνδυάζοντας χημικές ενδείξεις που δείχνουν πως αυτά τα ζώα εμφανίστηκαν κατά την Νεοπρωτεροζωική εποχή, πριν από 541 εκατομμύρια χρόνια.
Το πρόβλημα είναι πως το αρχείο απολιθωμάτων που έχουμε στη διάθεσή μας, παρέχει μόνο μια πολύ αποσπασματική εικόνα των πρώτων ζώων που εμφανίστηκαν στον πλανήτη. Έτσι είναι αρκετά δύσκολο να εντοπίσουμε δεδομένα για τα ζώα με μαλακό σώμα, όπως οι ζελέδες και τα σφουγγάρια καθώς δεν έχουν οστά ή άλλα σκληρά υλικά, που απολιθώνονται εύκολα.
Τα σφουγγάρια όμως κάποιες φορές αφήνουν πίσω τους βιομεταλλοποιημένα “καρφιά”, δηλαδή μικροσκοπικές δομές ανθρακικού ασβεστίου ή πυριτίου. Πρόσφατα στοιχεία όμως δείχνουν πως τα πρώτα σφουγγάρια δεν είχαν αυτές τις μορφές, ώστε να αφήνουν αυτές τις δομές πίσω τους.
Στην περίπτωση των χτενοφορων ζελέδων, ο ισχυρισμός πως είναι το πρώτο ζώο, βασίζεται κυρίως σε γενετική ανάλυση και όχι σε κάποιο απολίθωμα. Για αυτό οι ερευνητές έπρεπε να γίνουν πιο δημιουργικοί.
Έτσι, ερεύνησαν το πετρέλαιο και ιζήματα της Εδιακαρανής για χημικές υπογραφές που μπορεί να υποστηρίζουν μια σπογγώδη προέλευση της ζωικής ζωής, χωρίς τα παραδοσιακά απολιθώματα.
«Δεν γνωρίζουμε ακριβώς πώς θα έμοιαζαν αυτοί οι οργανισμοί τότε, αλλά σίγουρα θα ζούσαν στον ωκεανό, θα είχαν μαλακό σώμα και υποθέτουμε ότι δεν είχαν σκελετό από πυρίτιο», λέει ο γεωβιολόγος του MIT, Roger Summons.
Μια μελέτη του 2009 στην οποία συμμετείχε ο Summons ανέφερε πληθώρα απολιθωμένων στοιχείων για στερόλες που μοιάζουν με σφουγγάρια σε βράχους του Μαρίνο από το Ομάν. Αυτές οι σπάνιες στερόλες C30, υποδηλώνουν μια πρώιμη δραστηριότητα των σφουγγαριών. Οι πιο απλοί οργανισμοί δεν παράγουν στερόλες.
«Είναι πολύ ασυνήθιστο να βρούμε μια στερόλη με 30 άτομα άνθρακα», λέει η κύρια συγγραφέας της εργασίας, η οργανική γεωχημικός του MIT, Lubna Shawar.
Τα παραπάνω υποδηλώνουν πως τα αρχαία σφουγγάρια μπορεί να ήταν τα πρώτα ζώα στη Γη, καθώς πιθανότατα εμφανίστηκαν αρκετά νωρίτερα από άλλα πολυκύτταρα πλάσματα.
Βέβαια, υπάρχει ακόμα αρκετός σκεπτικισμός γύρω από τα απολιθώματα του Ομάν, καθώς μπορεί να έχουν μη βιολογική προέλευση. Η Lubna και η ομάδα της έχουν αποκλείσει αυτό τον ισχυρισμό, ανακαλύπτοντας ένα δεύτερο χημικό απολίθωμα που περιέχει C31. Προέρχεται από το ίδιο γονίδιο του σπόγγου που παράγει στερόλες C30 , και η ίδια χημεία εμφανίζεται σε ορισμένους ζωντανούς δεμόσπογγους.
«Σε αυτήν τη μελέτη, δείχνουμε πώς να επαληθεύσουμε την αυθεντικότητα ενός βιοδείκτη, επαληθεύοντας ότι ένα σήμα προέρχεται πραγματικά από τη ζωή και όχι από μόλυνση ή μη βιολογική χημεία», λέει ο Shawar.
Έφηβος έκανε μια ερώτηση στο ChatGPT και λίγο αργότερα συνελήφθη
Έτσι, η ομάδα προσομοίωσε την διαδικασία απολίθωσης στερολών στο εργαστήριο, κάνοντας χρήση οκτώ ειδών στερολών C31, που έχουν επεξεργαστεί με διάφορους τρόπους ώστε να μιμούνται εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια στον φλοιό της Γης. Όταν η προσομοίωση τελείωσε, τα αποτελέσματα δύο δοκιμών, ταίριαζαν απόλυτα με τα αρχαία υπολείμματα στερολών C31 που έχουμε βρει, υποστηρίζοντας με αυτόν τον τρόπο την βιολογική τους προέλευση.
«Είναι ένας συνδυασμός αυτού που υπάρχει στο βράχο, αυτού που υπάρχει στο σφουγγάρι και αυτού που μπορείς να φτιάξεις σε ένα εργαστήριο χημείας», λέει ο Summons . «Έχετε τρεις υποστηρικτικές, αμοιβαία συμφωνούσες γραμμές αποδεικτικών στοιχείων, που δείχνουν ότι αυτά τα σφουγγάρια είναι από τα πρώτα ζώα στη Γη».
«Αυτά τα ειδικά στεράνια ήταν εκεί από την αρχή», προσθέτει ο Shawar . «Χρειάστηκε να θέσουμε τα σωστά ερωτήματα για να τα αναζητήσουμε και να κατανοήσουμε πραγματικά τη σημασία τους και την προέλευσή τους».
Επόμενος στόχος της ομάδας είναι να εξετάσει άλλα γεωλογικά δείγματα, ώστε να ανακαλύψει περισσότερους από τους προγόνους μας.
Η μελέτη αυτή δημοσιεύθηκε στο PNAS.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
