Για πάνω από 20 χρόνια, ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός είναι το ανθρώπινο σπίτι στο διάστημα — εργαστήριο, σταθμός συνεργασίας, ορόσημο μηχανικής και επιστήμης. Παρ’ όλα αυτά, το διάστημα είναι αμείλικτο, και μικρά λάθη ή απρόβλεπτα συμβάντα έχουν πολλές φορές φέρει την αποστολή ένα βήμα πριν την καταστροφή.
Παρακάτω είναι πέντε από τα πιο επικίνδυνα περιστατικά που έχουν συμβεί μέχρι τώρα στον ISS — όλα επιλυμένα χωρίς ανθρώπινα θύματα, αλλά με μαθήματα σημαντικά για το μέλλον.
1. Γέμισε νερό το κράνος
Στις 16 Ιουλίου 2013, κατά τη διάρκεια ενός spacewalk, ο Ιταλός αστροναύτης Luca Parmitano ένοιωσε υγρασία πίσω από το κεφάλι του, που σταδιακά γέμισε το κράνος του: νερό κάλυψε τα μάτια του, τη μύτη, του εμπόδισε την όραση και την επικοινωνία.
Οφειλόταν σε δυσλειτουργία της αντλίας ή τού διαχωριστή της αντλίας/αντλίας νερού που χρησιμοποιεί το σύστημα ψύξης.
Η κατάσταση ήταν κρίσιμη: σε συνθήκες μικροβαρύτητας, το νερό δεν «πέφτει» αλλά κολλάει στο πρόσωπο, προκαλώντας αποπροσανατολισμό. Παρ’ όλα αυτά, με ψυχραιμία, βοήθεια από το πλήρωμα και ορθή καθοδήγηση, επέστρεψε με ασφάλεια στον αέρα (airlock).
2. Διαρροη ψυκτικού
Τον Δεκέμβριο του 2022, διαπιστώθηκε διαρροή ψυκτικού μέσω μιας τρυπας ~0,8 mm στον εξωτερικό ψυκτικό κύκλο του Soyuz MS-22, που ήταν προσδεδεμένο στον ISS. Φαίνεται πως η τρύπα προκλήθηκε από μικρομετεωρίτη.
Η διαρροή επηρέασε το Soyuz που λειτουργούσε ως “σωσίβιο” για το πλήρωμα (στην περίπτωση ανάγκης εγκατάλειψης του Σταθμού). Η θερμοκρασία βρισκόταν σε επικίνδυνα επίπεδα, και ακυρώθηκε προγραμματισμένη έξοδος στο διάστημα (spacewalk).
Τελικά, στάλθηκε στην τροχιά άκαμπτος αντικαταστάτης του Soyuz (χωρίς πλήρωμα) ώστε να εξασφαλιστεί η επιστροφή του πληρώματος στον ISS και η ασφάλειά του.
3. Όταν η εκτόξευση (launch) πάει στραβά — το Soyuz MS-10
Σε μια αποστολή που θα ήταν “routine” περιστροφή πληρώματος στον ISS, το Soyuz MS-10 υπέστη κρίσιμο σφάλμα κατά την απογείωση. Ένας ενισχυτής (booster) δεν αποσπάστηκε σωστά, συγκρούστηκε με τον κύριο πυραυλοστάτη και ο πύραυλος υπέστη ζημιά.
Το σύστημα διάσωσης (launch escape system) ενεργοποιήθηκε ακαριαία, απομακρύνοντας το θαλάμιο του πληρώματος από τον αποτυγχάνοντα πύραυλο. Οι αστροναύτες – ο Alexey Ovchinin και ο Nick Hague – επέστρεψαν με βαλλιστική επανείσοδο, βιώνοντας πολύ υψηλές επιβαρύνσεις (περίπου 7G). Τελικά στάθηκαν σώοι και αβλαβείς.
BGR
4. Ο αόρατος κίνδυνος — διαρροή αέρα στο ISS
Στα τέλη Αυγούστου 2018, οι αισθητήρες πίεσης εντόπισαν πτώση της πίεσης στην καμπίνα του ISS. Ήταν μια διαρροή αέρα από το Soyuz MS-09, από μια πολύ μικρή τρύπα 2 mm.
BGR
Ενώ δεν ήταν άμεσος κίνδυνος (δεν κατακρημνίστηκε η πίεση σε επικίνδυνα επίπεδα), η διαρροή ήταν αρκετή για να απαιτήσει άμεση επέμβαση: η τρύπα καλύφτηκε με ταινία Kapton, μετά με εποξική ρητίνη και γάζες. Έγινε έπειτα και spacewalk για να εξεταστεί εξωτερικά.
BGR
5. Περιστροφή του Σταθμού μετά από σφάλμα
Τον Ιούλιο του 2021, όταν το νέο ρωσικό εργαστηριακό module Nauka προσδέθηκε στον ISS, προέκυψε σοβαρό σφάλμα: οι μηχανές άρχισαν να λειτουργούν ανεξέλεγκτα (λόγω βλάβης του λογισμικού), προκαλώντας περιστροφή ολόκληρου του ISS.
BGR
Ο σταθμός έχασε τον έλεγχό του προσανατολισμού — κάτι κρίσιμο, αφού τα πάνελ ηλιακής ενέργειας, τα συστήματα επικοινωνίας, ψύξης και άλλα, απαιτούν σωστή ευθυγράμμιση. Οι μηχανές άλλων προσαρμοσμένων σκάφων στο σταθμό ενεργοποιήθηκαν ώστε να αντισταθμιστεί η περιστροφή. Τελικά αποκαταστάθηκε η ισορροπία.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
