Τα φτερά είναι καταπληκτικά – δυνατά αλλά και ελαφριά, όμορφα και πολύπλοκα. Παρόλο που γνωρίζουμε τα φτερά εδώ και αιώνες, υπάρχουν ακόμα πολλά να μάθουμε. Πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι ορισμένα πρώιμα φτερωτά ζώα είχαν τόσο φτερά όσο και λέπια, και έμοιαζαν με ερπετά.
Από την πρώτη ανακάλυψη φτερωτού δεινόσαυρου το 1996, έχουν βρεθεί πολλοί ακόμη φτερωτοί δεινόσαυροι και ιπτάμενοι πτερόσαυροι. Τα φτερά είχαν πολλά σχήματα στο παρελθόν, με ορισμένους τύπους που δεν παρατηρούνται στα σύγχρονα πτηνά. Φαίνεται ότι τα φτερά δεν ήταν πάντα για χρήση κατά την πτήση – τα πρώιμα φτερά μπορεί να ήταν απλά για επίδειξη.
Ενώ τα απολιθώματα δέρματος δεινοσαύρων είναι κοινά, λίγα έχουν εξεταστεί προσεκτικά. Τα απολιθώματα δείχνουν ότι τα φτερά δεν είναι το πλήρες σκηνικό – το δέρμα των πτηνών είναι πολύ διαφορετικό από το δέρμα των ερπετών, καθώς είναι πιο μαλακό για να υποστηρίζει τα φτερά.
Μελέτες απολιθωμάτων δέρματος δεινοσαύρων δείχνουν ότι το δέρμα που μοιάζει με αυτό του πουλιού εμφανίστηκε στην πραγματικότητα πριν από τους δεινόσαυρους, οι οποίοι θύμιζαν αυτά τα ζώα. Για να καταλάβουμε πώς εξελίχθηκε αυτό το μαλακό δέρμα, πρέπει να μελετήσουμε τους παλαιότερους δεινόσαυρους.
Κάποτε έβρεχε για 2 εκατομμύρια χρόνια στη Γη και μετά βασίλεψαν οι δεινόσαυροι
Η μελέτη δείχνει ότι ένας φτερωτός δεινόσαυρος, ο Ψιττακόσαυρος, πριν από 130 εκατομμύρια χρόνια, είχε ακόμα φολιδωτό δέρμα όπως τα ερπετά. Ο Ψιττακόσαυρος ανήκε σε μια ομάδα που διακλαδίστηκε από άλλους δεινόσαυρους πολύ νωρίτερα.
Κάτω από ειδικό φως, μπορούσαμε να δούμε το φολιδωτό δέρμα στο σώμα του Ψιττακόσαυρου, όπου δεν υπήρχαν φτερά. Αυτό το φολιδωτό δέρμα διατηρείται με απίστευτη λεπτομέρεια, συμπεριλαμβανομένων μικροσκοπικών δομών και χρωστικών ουσιών.
Η κατανομή των χρωστικών ουσιών σε αυτό το απολιθωμένο δέρμα είναι παρόμοια με τα λέπια του κροκόδειλου και το ίδιο το δέρμα φαίνεται λεπτό. Αυτό υποδηλώνει ότι τα λέπια του Ψιττακόσαυρου ήταν επίσης παρόμοια με τα λέπια των ερπετών ως προς τη σύνθεσή τους.
Τα λέπια των ερπετών είναι σκληρά λόγω μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται β-keratin. Το δέρμα των πτηνών, από την άλλη πλευρά, είναι μαλακό λόγω μιας διαφορετικής πρωτεΐνης, της κερατίνης. Το λεπτό δέρμα του Ψιττακόσαυρου πιθανότατα χρειαζόταν την πιο σκληρή πρωτεΐνη των ερπετών για προστασία χωρίς φτερά.
Η ανακάλυψή υποδηλώνει ότι τα πρώιμα φτερωτά ζώα είχαν ένα μείγμα τύπων δέρματος – δέρμα σαν των πουλιών μόνο εκεί που υπήρχαν φτερά, και φολιδωτό δέρμα αλλού, όπως ακριβώς τα σύγχρονα ερπετά. Αυτό θα τα προστάτευε από τη φθορά και τα μικρόβια.
Το επόμενο βήμα είναι να κατανοήσουμε πώς το δέρμα του Ψιττακόσαυρου μεταμορφώθηκε στο δέρμα των μεταγενέστερων, πιο φτερωτών δεινοσαύρων και των πρώτων πτηνών. Πρέπει επίσης να κατανοήσουμε καλύτερα πώς απολιθώνονται οι μαλακοί ιστοί για να ξεχωρίσουμε τι είναι πραγματικό και τι είναι τεχνούργημα απολίθωσης.
Οι ανακαλύψεις απολιθωμάτων συνεχίζουν να μας εκπλήσσουν σχετικά με την εξέλιξη των φτερών. Τα μελλοντικά ευρήματα μπορεί να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε πώς οι δεινόσαυροι και οι συγγενείς τους εξέλιξαν την πτήση, τη θερμόαιμη ζωή και την επικοινωνία.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
