Σε απόσταση 1.2 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη, τα γρανάζια γυρίζουν για ένα τεράστιο κοσμικό γεγονός που θα επηρεάσει όλο το Σύμπαν. Σε αυτό το σημείο, όχι δύο, αλλά τρεις γαλαξίες σταδιακά ενώνονται σε μια γιγαντιαία, τριπλή σύγκρουση που ονομάζεται J1218/1219+1035. Αν και αυτό το γεγονός είναι τρομερά σπάνιο, έχει και κάτι ακόμα που το κάνει πιο ξεχωριστό.
Κάθε μία από τις τρεις υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες που κρύβονται στους πυρήνες των αντίστοιχων γαλαξιών τους καταβροχθίζει ενεργά ύλη, εκπέμποντας παράλληλα ραδιοφωνικό φως.
«Τριπλοί ενεργοί γαλαξίες σαν αυτόν είναι απίστευτα σπάνιοι και η ανίχνευση ενός στη μέση μιας συγχώνευσης μας δίνει μια πρώτη ματιά στο πώς οι τεράστιοι γαλαξίες και οι μαύρες τρύπες τους αναπτύσσονται μαζί», λέει η αστροφυσικός Emma Schwartzman του Εργαστηρίου Ερευνών του Ναυτικού των ΗΠΑ.
«Παρατηρώντας ότι και οι τρεις μαύρες τρύπες σε αυτό το σύστημα είναι ραδιοφωτεινές και εκτοξεύουν ενεργά πίδακες, έχουμε μεταφέρει τους τριπλούς ραδιοενεργούς γαλαξιακούς πυρήνες (AGN) από τη θεωρία στην πραγματικότητα και έχουμε ανοίξει ένα νέο παράθυρο στον κύκλο ζωής των υπερμεγέθων μαύρων τρυπών».
Οι συγχωνεύσεις γαλαξιών δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Είναι άλλωστε ένας από του βασικούς μηχανισμούς ανάπτυξης των υπερμεγέθων μαύρων τρυπών και των γαλαξιών που τις περιβάλλουν. Για παράδειγμα ο δικός μας Γαλαξίας, παρουσιάζει στοιχεία για τουλάχιστον τρεις ή τέσσερις μεγάλες συγχωνεύσεις με άλλους γαλαξίες, κατά τη διάρκεια της ζωής τους, περίπου 13 δισεκατομμυρίων ετών.
Οι αστρονόμοι έχουν καταγράψει πολλές φορές ζεύγη γαλαξιών που συγχωνεύονται, όμως η τριπλή συγχώνευση είναι αρκετά πιο σπάνιο φαινόμενο. Αυτό γιατί απαιτούνται τρεις γαλαξίες που συγχωνεύονται ταυτόχρονα, αντί για ένα κλιμακωτό, ιεραρχικό συμβάν.
Και για τους τρεις γαλαξίες, η ύπαρξη AGN (Active Galactic Nucleus) είναι ακόμη πιο σπάνια. Ο J1218/1219+1035 είναι μόλις ο τρίτος που ανακαλύφθηκε ποτέ στο κοντινό Σύμπαν και ο πρώτος στον οποίο και οι τρεις AGN λάμπουν στο ραδιοφως.
Οι τρεις υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες που βαδίζουν προς συγχώνευση, εντοπίστηκαν στα δεδομένα που συλλέχθηκαν από το Wide-field Infrared Survey Explorer και επισημάνθηκαν σαν κάτι ασυνήθιστο που χρίζει μελέτης. Στην αρχή ήταν παρόμοιο με συγχώνευση δύο γαλαξιών, που ήδη επικαλύπτονταν στις άκρες, ο καθένας με το δικό του AGN – αρκετά ενδιαφέρον από μόνο του.
Οι παρατηρήσεις που ακολούθησαν στο J1218/1219+1035 επιβεβαίωσαν ότι αυτοί οι δύο γαλαξίες που εφάπτονται φιλοξενούν πράγματι γαλαξιακούς πυρήνες, χωρισμένους σε απόσταση περίπου 74.000 ετών φωτός. Παραδόξως, ωστόσο, οι ερευνητές βρήκαν έναν τρίτο γαλαξία με έναν φλεγόμενο AGN, που βρίσκεται περίπου 316.000 έτη φωτός μακριά. Μια ουρά αερίου που φαίνεται να ρέει από αυτόν τον γαλαξία προς τους άλλους δύο επιβεβαιώνει τη θέση του σε αυτό το σπάνιο τριπλό συμβάν.
Αυτό μπορεί να αποτελέσει ένα φυσικό εργαστήριο φυσικής, που θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε περισσότερο τη διαδικασία εξέλιξης των γαλαξιών και των μαύρων τρυπών στα κέντρα τους. Έτσι, οι αστρονόμοι έχουν ξεκινήσει τη μελέτη τους σε διάφορα μήκη κύματος, με στόχο να κατανοήσουν περισσότερα για το ξεχωριστό τρίδυμο, αλλά και για να ανακαλύψουν σημάδια για μελλοντικές αναζήτηση παρόμοιων συστημάτων, που κρύβονται σε κοινή θέα.
«Αυτές οι παρατηρήσεις», γράφουν οι ερευνητές, «επιβεβαιώνουν την τριπλή φύση αυτού του συστήματος ως AGN και υπογραμμίζουν την αναγκαιότητα για ποικίλες και πολλαπλές στρατηγικές επιλογής μήκους κύματος στη συνεχή αναζήτηση αυτών των σπάνιων συστημάτων».
Τα ευρήματα έχουν δημοσιευτεί στο The Astrophysical Journal Letters.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
