Ο Γαλαξίας μας εμφανίζει ορισμένα πολύ περίεργα πράγματα, όμως μια νέα ανακάλυψη μπερδεύει τους αστρονόμους. Σε δεδομένα που συλλέχθηκαν από ένα ισχυρό ραδιοτηλεσκόπιο, αστροφυσικοί ανακάλυψαν κάτι που φαίνεται να είναι μια τέλεια σφαιρική φυσαλίδα, o Teleios. Γνωρίζουμε λίγο πολύ τι είναι – είναι η μπάλα από διαστελλόμενο υλικό που εκτοξεύεται από ένα αστέρι που εκρήγνυται, ένα υπόλειμμα σουπερνόβα – αλλά το πώς προέκυψε είναι ένα αίνιγμα.
Μια μεγάλη διεθνής ομάδα με επικεφαλής τον αστροφυσικό Miroslav Filipović του Πανεπιστημίου Δυτικού Σίδνεϊ στην Αυστραλία ονόμασε το αντικείμενο “Teleios”, από την αρχαία λέξη που δείχνει προς την τελειότητα. Ακόμα και μετά από εξαντλητική ανασκόπηση των πιθανοτήτων, οι ερευνητές καταλήγουν πως θα χρειαστούν περισσότερες πληροφορίες για να κατανοήσουν πως σχηματίστηκε αυτό το αντικείμενο.
Η ανάλυσή τους έχει υποβληθεί στις Εκδόσεις της Αστρονομικής Εταιρείας της Αυστραλίας και είναι διαθέσιμη στον διακομιστή προεκτύπωσης arXiv.
Το τηλεσκόπιο Australian Square Kilometre Array Pathfinder (ASKAP) αποκαλύπτει έναν θησαυρό από ιδιόρρυθμους κύκλους διαφορετικών ειδών στον ουρανό, στο πλαίσιο της έρευνας του για τον Εξελικτικό Χάρτη του Σύμπαντος (EMU). Το Teleios όμως, βρίσκεται μέσα στον Γαλαξία μας και για αυτό είναι πιο εύκολη η παρατήρησή του. Όμως, παρόλο που είναι πιο κοντά και επομένως μικρότερος, η αδυναμία να περιοριστεί η ακριβής απόσταση που βρίσκεται έχει αποδειχθεί σημαντικό εμπόδιο στην κατανόηση της προέλευσής του.
Ο Miroslav Filipović και οι συνάδελφοί του, διεξήγαγαν μια ενδελεχή ανάλυση του αντικειμένου και διαπίστωσαν πως λάμπει αμυδρά μόνο σε ραδιοκύματα. Αυτό δείχνει πως είναι πιθανότατα το υπόλειμμα ενός σουπερνόβα, τύπου Ia, ενός από τους πιο φωτεινούς τύπους σουπερνόβα στο Σύμπαν.
Αυτού του τύπου σουπερνόβα συμβαίνουν όταν ένας λευκός νάνος σε στενή δυαδική τροχιά με ένα συνοδό άστρο, απορροφά τόσο πολύ υλικό από τον συνοδό του αστέρα, που υπερβαίνει το όριο μάζας του και εκρήγνυται.
Μέχρι στιγμής, όλα είναι απλά. Αλλά ο υπολογισμός των αποστάσεων από αντικείμενα στο διάστημα είναι εκπληκτικά αρκετά δύσκολος. Οι ερευνητές μπόρεσαν να κάνουν εκτιμήσεις για την απόσταση από τον Teleios, αλλά δεν μπόρεσαν να την περιορίσουν πέρα από δύο επιλογές – περίπου 7.175 έτη φωτός και περίπου 25.114 έτη φωτός. Αυτή είναι αρκετά μεγάλη διαφορά.
Αυτές οι δύο αποστάσεις, θα σήμαιναν διαφορετικά πράγματα για την εξελικτική ιστορία του Teleios. Αυτό γιατί το μέγεθός του όταν το υπολογίζουμε, εξαρτάται από την απόσταση που έχει από εμάς. Τα πράγματα φαίνονται μικρότερα όταν είναι πιο μακριά και οι δύο αποστάσεις αποδίδουν δύο πολύ διαφορετικά μεγέθη στη φυσαλίδα. Στην κοντινή απόσταση, τα υπολείμματα του σουπερνόβα έχουν διάμετρο 46 έτη φωτός, ενώ στη μεγαλύτερη απόσταση θα έχει διάμετρο 157 έτη φωτός.
Τα υπολείμματα σουπερνόβα αποτελούνται από ένα διαστελλόμενο νέφος ύλης, οπότε κάθε ένα από τα μεγέθη, υποδηλώνει και διαφορετική ηλικία για το υπόλειμμα. Η μικρή απόσταση μας δίνει ένα σουπερνόβα σχετικά νέο, λιγότερο από 1.000 χρόνων, ενώ στη μεγάλη απόσταση η ηλικία εκτοξεύεται στα 10.000 χρόνια.
Το πρόβλημα και με τα δύο αυτά σενάρια είναι ότι τα εξελικτικά μοντέλα των σουπερνόβα τύπου Ia προβλέπουν ότι θα πρέπει επίσης να υπάρχουν ακτίνες Χ. Η έλλειψη ακτίνων Χ είναι λίγο περίπλοκη.
Υπάρχει και μια ακόμα πιθανότητα, ο Teleios να είναι υπόλειμμα ενός σουπερνόβα τύπου Iax, ενός είδους σουπερνόβα Ia που δεν καταστρέφει πλήρως τον λευκό νάνο, αλλά αφήνει πίσω του ένα υπόλειμμα άστρου “ζόμπι”. Αυτό φαίνεται να ταιριάζει απόλυτα με τις ιδιότητες εκπομπής του Teleios, όμως θα πρέπει να είναι πολύ πιο κοντά από ότι φαίνεται, στα 3,262 έτη φωτός από τη Γη.
Το τέλειο σφαιρικό σχήμα του όμως, είναι κάτι πολύ σπάνιο και ιδιαίτερο. Συνήθως, τα υπολείμματα ενός σουπερνόβα είναι σχεδόν πάντα ασύμμετρα. Το διαστελλόμενο υλικό μπορεί να ωθήσει το διαστρικό αέριο ή τι σκόνη που υπάρχει κοντά και τελικά το κέλυφος της φούσκας να διασταλεί αρκετά και να αρχίσει να θρυμματίζεται.
Η χρήση του τηλεφώνου στην τουαλέτα θα σου κάνει τη ζωή πιο δύσκολη
Ωστόσο, αν η σουπερνόβα είναι συμμετρική και λαμβάνει χώρα σε μια αρκετά κενή περιοχή του χώρου, μπορεί να επεκταθεί συμμετρικά. Απλώς δεν έχει φτάσει ακόμη στο σημείο θρυμματισμού. Είναι ένα σπάνιο θέαμα, αλλά όχι αδύνατο. Αυτό κάνει τον Teleios αρκετά ξεχωριστό.
Αυτό σημαίνει πως πρέπει να εξετάσουμε περισσότερο τον Teleios, για να κατανοήσουμε την ιστορία του.
«Έχουμε κάνει μια εξαντλητική εξερεύνηση της πιθανής εξελικτικής κατάστασης του σουπερνόβα με βάση τη φωτεινότητα της επιφάνειάς του, το φαινομενικό μέγεθος και τις πιθανές αποστάσεις του», γράφουν οι ερευνητές.
«Όλα τα πιθανά σενάρια έχουν τις προκλήσεις τους, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη την έλλειψη εκπομπής ακτίνων Χ που αναμένεται να είναι ανιχνεύσιμη δεδομένης της εξελικτικής μας μοντελοποίησης. Ενώ θεωρούμε το σενάριο Τύπου Ia το πιο πιθανό, σημειώνουμε ότι δεν υπάρχουν άμεσα διαθέσιμα στοιχεία για να επιβεβαιωθεί οριστικά οποιοδήποτε σενάριο και απαιτούνται νέες ευαίσθητες και υψηλής ανάλυσης παρατηρήσεις αυτού του αντικειμένου».
Η μελέτη βρίσκεται στο ArXiv.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
