Τον Σεπτέμβριο του 2022 το διαστημικό σκάφος Juno της NASA πραγματοποίησε το πιο κοντινό του πέρασμα από το φεγγάρι του Δία, Ευρώπη. Αυτή η κοντινή συνάντηση μας έδωσε στοιχεία για θύλακες αλμυρού νερού, που συνδέονται με τον βαθύ υπόγειο ωκεανό του. Ταυτόχρονα μας έδειξε τις τεράστιες ουλές του φεγγαριού, που δημιουργήθηκαν από πανύψηλα νέφη υδρατμών. Μάλιστα, αυτά τα στοιχεία καταγράφηκαν στην φωτογραφίες.
Οι περισσότερες λήψεις εικόνων της αποστολής, λαμβάνονται από την JunoCam,ο οποίο οι επιστήμονες αποκάλυψαν ότι ήταν σε θέση να τραβήξει τέσσερις εικόνες υψηλής ανάλυσης της επιφάνειας της Ευρώπης καθώς περνούσε από το παγωμένο φεγγάρι σε υψόμετρο μόλις 355 χιλιομέτρων. Το διαστημικό σκάφος χρησιμοποίησε και την μονάδα Stellar Reference Unit (SRU), που συνήθως τραβάει αμυδρά άστρα, ώστε να βοηθήσει στην πλοήγηση του σκάφους. Σε αυτή την περίπτωση όμως, οι δυνατότητες λήψης σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού, προσαρμόστηκαν για να τραβήξουν μια φωτογραφία από την σκοτεινή πλευρά της Ευρώπης. Η σκοτεινή πλευρά το μόνο φως που έχει είναι από την αντανάκλαση του ηλιακού φωτός στα σύννεφα του Δία.
Το SRU ανακάλυψε ένα ασυνήθιστο χαρακτηριστικό, που έχει το παρατσούκλι “ο Πλατύποδας”, λόγω του ασυνήθιστου σχήματός και χρώματός του. Αποτελείται από ένα συνονθύλευμα από τετράγωνα πάγου, κορυφογραμμές και καστανοκόκκινους λεκέδες. Το χαοτικό έδαφος έχει απεικονιστεί στην επιφάνεια της Ευρώπης, κάτι που είναι υποψία πως το αλμυρό νερό διαρρέει σε αυτές τις περιοχές, λιώνοντας εν μέρη τον παγωμένο φλοιό.
Ο Πλατύποδας είναι τεράστιος, καθώς εκτείνεται σε 37×62 χιλιόμετρα. Όμως η επιφάνεια της Ευρώπης, όντας παγωμένη, τείνει να εξομαλύνεται σε μικρά χρονικά διαστήματα, γεωλογικά μιλώντας. Έτσι, τυχόν κρατήρες και επιφανειακά χαρακτηριστικά διαγράφονται. Αυτό σημαίνει πως ο Πλατύποδας είναι ένα από τα νεότερα χαρακτηριστικά της Ευρώπης.
“Αυτά τα χαρακτηριστικά υποδηλώνουν τη σημερινή επιφανειακή δραστηριότητα και την παρουσία υγρού νερού στην Ευρώπη”, είπε η Heidi Becker, η οποία είναι η επικεφαλής συν-ερευνήτρια του SRU στο Jet Propulsion Laboratory της NASA , σε μια δήλωση . Η Becker συνεχίζει να προτείνει ότι ο Platypus θα είναι πρωταρχικός στόχος τόσο για την αποστολή Europa Clipper της NASA , η οποία εκτοξεύεται αργότερα φέτος, όσο και για την ευρωπαϊκή αποστολή JUICE , η οποία είναι ήδη καθ’ οδόν προς τον Δία.
Όμως, 50 χιλιόμετρα βόρεια από τον Πλατύποδα, ίσως έχουμε μερικά πιο συναρπαστικά χαρακτηριστικά. Ένα σύνολο διπλών κορυφογραμμών που πλαισιώνονται από σκούρους λεκέδες στην επιφάνεια. Αυτά τα χαρακτηριστικά έχουν παρατηρηθεί ξανά στην Ευρώπη και πιστεύεται πως είναι το σημείο όπου τα νέφη υδρατμών εκτοξεύονται στο διάστημα, φτάνοντας σε ύψος τα 200 χιλιόμετρα.
Αυτά τα λοφία ήταν κάπως αμφιλεγόμενα από τότε που τους παρατηρήσαμε πρώτη φορά με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble το 2012. Σε αντίθεση με το φεγγάρι του Κρόνου, τον Εγκέλαδο, που λοφία είναι προβλέψιμα, τα λοφία της Ευρώπης παρουσιάζουν κηλίδες που δεν γνωρίζουμε με σιγουριά πως προκλήθηκαν. Για αυτό και οι αποστολές Europa Clipper και JOICE θα στοχεύσουν στην αναζήτηση αυτών των λοφίων.
Το Juno βρήκε επίσης ισχυρές αποδείξεις πως αυτά τα χαρακτηριστικά και η επιφάνεια της Ευρώπης, μετατοπίζονται. Οι επιστήμονες το αποκαλούν «αληθινή πολική περιπλάνηση», που σημαίνει πως οι γεωγραφικές τοποθεσίες των πόλων μετακινούνται σε όλο το φεγγάρι, καθώς η παγωμένη κρούστα του ουράνιου σώματος, επιπλέει στον υπόγειο ωκεανό του.
«Η πραγματική πολική περιπλάνηση συμβαίνει εάν το παγωμένο κέλυφος της Ευρώπης αποσυνδεθεί από το βραχώδες εσωτερικό της, με αποτέλεσμα υψηλά επίπεδα πίεσης στο κέλυφος, τα οποία οδηγούν σε προβλέψιμα μοτίβα θραύσης», δήλωσε η Candy Hansen, η οποία είναι συν-ερευνήτρια του Juno στο Planetary Science Institute στο Αριζόνα.
Το Juno κατάφερε να απεικονίσει αυτά τα μοτίβα ρωγμών στην Ευρώπη, με την μορφή βαθουλωμάτων με απότομα τοιχώματα, ακανόνιστου σχήματος και μεγέθους.
Κινδυνεύουμε με αφανισμό, αν κατοικίσουμε στον Άρη, η Γη είναι 2.5 φορές πιο ασφαλής
«Είναι η πρώτη φορά που αυτά τα μοτίβα θραύσης έχουν χαρτογραφηθεί στο νότιο ημισφαίριο [της Ευρώπης], υποδηλώνοντας ότι η πραγματική επίδραση της πολικής περιπλάνησης στην επιφανειακή γεωλογία της Ευρώπης είναι πιο εκτεταμένη από ό,τι είχε εντοπιστεί προηγουμένως», είπε ο Hansen.
Τα αποτελέσματα των εικόνων της JunoCam της Ευρώπης κατά τη διάρκεια της πτήσης δημοσιεύτηκαν τον Μάρτιο στο The Planetary Science Journal και τα αποτελέσματα του SRU δημοσιεύτηκαν τον Δεκέμβριο του 2023 στο περιοδικό JGR Planets .
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
