H Kate Adamala δεν θυμάται ακριβώς πότε συνειδητοποίησε ότι το εργαστήριο στο οποίο εργαζόταν στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, ερευνούσε κάτι πιθανόν επικίνδυνο, τόσο επικίνδυνο που οι επιστήμονες θεωρούν ότι αποτελεί υπαρξιακό κίνδυνο για όλη τη σύγχρονη ζωή στη Γη.
Ήταν μία από τους τέσσερις επιστήμονες, στις οποίες δόθηκαν 4 εκατομμύρια δολάρια το 2019, προκειμένου να ερευνήσουν αν είναι πιθανό να παραχθεί ένα κύτταρο καθρέφτης, του οποίου η δομή είναι το αντίθετο από αυτό που συναντάμε στα κανονικά κύτταρα.
Η εργασία τους ήταν σημαντική, καθώς πίστευαν ότι τέτοιου είδους κύτταρα, που προς το παρόν δεν έχουν υπάρξει ποτέ στη φύση, θα μπορούσαν να δώσουν εξηγήσεις για την προέλευση της ζωής στη Γη. Αλλά και να χρησιμοποιηθούν για θεραπευτικούς σκοπούς.
Το κύριο ερώτημά τους επικεντρώθηκε στο τι θα συνέβαινε εάν οι επιστήμονες πετύχαιναν να δημιουργήσουν έναν οργανισμό καθρέπτη. Θα μπορούσε να εξαπλωθεί ανεξέλεγκτα στο σώμα ή στο περιβάλλον, θέτοντας σε σοβαρό κίνδυνο την ανθρώπινη υγεία και προκαλώντας καταστροφικές συνέπειες για τον πλανήτη; Ή απλώς θα εξαφανιστεί χωρίς να αφήσει κανένα ίχνος, αλλά παράλληλα και χωρίς να προκαλέσει καμία βλάβη;
Η λίστα των προιόντων (φρούτα, λαχανικά) στην Ελλάδα με τα περισσότερα φυτοφάρμακα
Αυτή τη στιγμή στη φύση, η δομή διάφορων μορίων είναι δεξιόστροφη ή αριστερόστροφη. Πρόκειται για μια ιδιότητα γνωστή ως χειρότητα, η οποία αναφέρθηκε για πρώτη φορά από το Γάλλο επιστήμονα Louis Pasteur το 1848. Οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των μορίων συχνά εξαρτώνται από τη χειρότητα, και τα συστήματα χρειάζονται συνεπή μοτίβα χειρότητας προκειμένου να μπορέσουν να λειτουργήσουν σωστά.
Σε ένα κύτταρο καθρέφτη, όλα τα μόρια αντικαθίστανται από αντίγραφα καθρέφτες. Αν και κανείς δε γνωρίζει προς το παρόν αν μπορεί να δημιουργηθεί ένα τέτοιο κύτταρο, αυτό αποτελεί αντικείμενο έρευνας διάφορων επιστημόνων.
Από μόνα τους, τέτοια μόρια δεν ενέχουν κινδύνους. Και ήδη πολλοί επιστήμονες παράγουν πρωτεΐνες και υδατάνθρακες με αντίστροφη χειρότητα, κάτι που έχει σημαντικά οφέλη στην φαρμακευτική περίθαλψη.
Ωστόσο, τα ολοκληρωμένα κύτταρα είναι καθρέφτες.
Δεν έχουν εμπλακεί διεξοδικά σε έρευνα, καθώς η Adamala και οι συνεργάτες της δεν σημείωσαν ιδιαίτερη πρόοδο στον τομέα αυτό. Εξάλλου, υπήρχε και η πανδημία του Covid-19, η οποία είχε ως αποτέλεσμα, αφενός, η έρευνα να ξεκινήσει αργά και, αφετέρου, συνομιλίες με άλλους συναδέλφους να αρχίζουν να σπέρνουν ανησυχία.
Εν τέλει, όλες αυτές οι συζητήσεις οδήγησαν στη δημιουργία μιας επιστημονικής ομάδας αποτελούμενης από 38 ειδικούς, μεταξύ των οποίων και η ίδια. Η ομάδα αυτή, τον Δεκέμβριο του 2024, δημοσίευσε ένα άρθρο βόμβα στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Science με τίτλο “Αντιμετωπίζοντας τους κινδύνους της ζωής – καθρέπτης.
Το άρθρο παρουσίαζε τα ευρήματα μιας λεπτομερούς έκθεσης 300 σελίδων που συνέταξε η ομάδα.
Τα συμπεράσματα:
Η επιστημονική ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα κύτταρα “καθρέπτης” θα μπορούσαν να γίνουν πραγματικότητα μέσα στα επόμενα δέκα έως και τριάντα χρόνια.
Παράλληλα, περιέγραψε λεπτομερώς τις καταστροφικές συνέπειες εάν απελευθερωθούν στο περιβάλλον και παρακάμψουν τους φυσικούς βιολογικούς ελέγχους, ενεργώντας ως επικίνδυνα παθογόνα.
Από την άλλη πλευρά, το Mirror Biology Dialogues Fund χρηματοδότησε μια σειρά συναντήσεων με σκοπό την ανάπτυξη συστάσεων, ώστε να αποφευχθεί η απειλή που, σύμφωνα με τους επιστήμονες, θα μπορούσε να αποτελέσει η ζωή καθρέπτης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, μέχρι σήμερα, όλοι οι επιστήμονες συμφωνούν ότι δεν πρέπει να δημιουργούνται τέτοιου είδους οργανισμοί. Ωστόσο, υπάρχουν διαφωνίες σχετικά με τα όρια που πρέπει να υπάρχουν στην έρευνα όσον αφορά τη βιολογία καθρέπτη.
Δεκάδες επιστήμονες συναντήθηκαν στα πλαίσια διήμερου συνεδρίου στο Ηνωμένο Βασίλειο μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο, για να συζητήσουν ακριβώς τα όρια που θα πρέπει να τεθούν στην έρευνα όσον αφορά τέτοιες τεχνολογίες.
«Υπάρχει η πιθανότητα, με πολύ δουλειά βέβαια, να δημιουργήσουμε κάτι που θα μπορούσε να αναπτυχθεί ασταμάτητα, να εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον πλανήτη και να εκτοπίσει ή να σκοτώσει πολλές μορφές ζωής, συμπεριλαμβανομένων εμάς, των ζώων γύρω μας, των φυτών γύρω μας, και ακόμη και ορισμένων μικροβίων», δήλωσε ο David Relman, καθηγητής μικροβιολογίας και ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, ο οποίος συμμετείχε στη συνάντηση.
Δείγμα της σοβαρότητας της κατάστασης είναι το γεγονός ότι οι αρχικές συζητήσεις κρατήθηκαν μυστικές.
Οι έντονες ανησυχίες προέρχονται από το γεγονός ότι, επειδή η ζωή είναι χειρόμορφη, η αλληλεπιδράση μεταξύ φυσικών οργανισμών και βακτηρίων καθρεπτών θα ήταν εντελώς απρόβλεπτη. Θα μπορούσε, δηλαδή, να δημιουργηθεί ένα είδος το οποίο θα διατάρασσε τα οικοσυστήματα χωρίς κάποιον θηρευτή να το ελέγχει. Θα μπορούσαν να αποφύγουν κρίσιμα μέρη του ανοσοποιητικού συστήματος των φυτών, των ζώων και των ανθρώπων, τα οποία θα είχαν δυσκολία να τα ανιχνεύσουν ή να τα εξοντώσουν.
Αν εισέρχονταν στον οργανισμό μας, θα μπορούσε να αναπαραχθεί με απίστευτα γρήγορο ρυθμό και να προκαλέσει στον ξενιστή του σηπτικό επεισόδιο. Ο Relman χαρακτηρίζει τη ζωή “καθρέφτη”, ίσως τον πρώτο πιθανό υπαρξιακό κίνδυνο που έχει συναντήσει μέχρι σήμερα στην καριέρα του.
Προς το παρόν, όμως, ο ίδιος εμφανίζεται αισιόδοξος, τονίζοντας ότι, σε αντίθεση με άλλους αμφιλεγόμενους τομείς της επιστήμης, όπως η κλωνοποίηση, η ζωή καθρέπτης δεν υπάρχει ακόμα. Υπάρχει πιθανότητα να μην χρειαστεί να το υποστούμε αυτό εκτός και αν επιλέξουμε να το κάνουμε, επισημαίνει χαρακτηριστικά.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
