Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, βραβευμένος με Νόμπελ Φυσικής για το έργο του στο φωτοηλεκτρικό φαινόμενο και ο μεγάλος φυσικός πίσω από τη γενική και την ειδική σχετικότητα, είπε κάποτε: «Η υπερβολική εκτίμηση που απολαμβάνω για το έργο της ζωής μου με κάνει να νιώθω πολύ άβολα. Νιώθω την ανάγκη να θεωρώ τον εαυτό μου έναν ακούσιο απατεώνα».
Με τα τεράστια επιτεύγματά του στην επιστήμη είναι πολύ πιθανό να έπασχε από το σύνδρομο του απατεώνα, ένα συναίσθημα πως είναι ανίκανος ή απατεώνας, ενώ όλοι γύρω του είναι εκεί καθαρά με την αξία τους.
Μπορεί ο Αϊνστάιν να το διαχειρίστηκε έτσι, όμως αρκετοί βραβευμένοι με Νόμπελ δεν είχαν την ίδια αντίδραση στην αναγνώριση των επιτευγμάτων τους. Στην πραγματικότητα, υπάρχει ένας όρος που ονομάζεται «νόσος Νόμπελ» ή μερικές φορές «Νομπελίτιδα» για να περιγράψει τις μερικές φορές αλλόκοτες και αντιεπιστημονικές απόψεις που ανέπτυξαν οι βραβευμένοι με Νόμπελ, μετά τη νίκη τους.
Πλέον, υπάρχει μια ιδιαίτερα μεγάλη λίστα βραβευμένων με Νόμπελ, που κατέληξαν στις ψευδοεπιστημονικές πεποιθήσεις μετά τη νίκη τους, με τους περισσότερους να απομακρύνονται από το πεδίο εξειδίκευσης τους. Πρόκειται για τρομερά καταξιωμένους επιστήμονες στον τομέα τους, που όμως ανέπτυξαν ένα ενδιαφέρον για την ψυχική έρευνα, την εξωαισθητηριακή αντίληψη, ενώ είχαμε και έναν νικητή Νόμπελ, που πίστευε πως τον είχε επισκεφθεί ένα λαμπερό πράσινο ρακούν, που μιλούσε και οδηγούσε μοτοσικλέτα.
Σε ένα κεφάλαιο του βιβλίου «Κριτική Σκέψη στην Ψυχολογία» , οι ερευνητές απαριθμούν μια σειρά από τέτοιες περιπτώσεις. Κάποιοι από τους επιστήμονες, όπως ο James Watson, ανέπτυξαν περίεργες ψευδοεπιστημονικές πεποιθήσεις, που καταρρίφθηκαν αμέσως. Μια από αυτές ήταν η πεποίθηση του Watson σχετικά με την φυλή και τη νοημοσύνη. Άλλοι νομπελίστες όμως ανέπτυξαν πολύ πιο «διασκεδαστικές» εκδοχές της «νόσου Νόμπελ».
Ο Πιερ Κιουρί, για παράδειγμα, κέρδισε το βραβείο Νόμπελ φυσικής για την ανακάλυψη του ράδιου και του πολωνίου, προτού συμμετάσχει σε συνεδρίες και πιστέψει ότι η διερεύνηση του παραφυσικού θα μπορούσε να μας βοηθήσει να απαντήσουμε σε ερωτήματα σχετικά με τον μαγνητισμό.
Ο Τζόζεφ Τόμσον, ο οποίος κέρδισε το ίδιο βραβείο για την ανακάλυψη του ηλεκτρονίου, ανέπτυξε παρόμοιο ενδιαφέρον για τα ψυχικά φαινόμενα και ήταν μέλος της Εταιρείας Ψυχικής Έρευνας για 34 χρόνια.
Ο Charles Richet, ο οποίος κέρδισε το Βραβείο Φυσιολογίας ή Ιατρικής το 1913, εν τω μεταξύ, είναι ο άνθρωπος που ευθύνεται για τη λέξη «εκτόπλασμα», την οποία πίστευε ότι μπορούσε να εξαχθεί από τα μέντιουμ κατά τη διάρκεια συνεδριών.
Μερικές φορές η «ασθένεια» μπορεί να είναι επιβλαβής. Ο Richard Smalley, ο οποίος κέρδισε το βραβείο χημείας για την ανακάλυψη μιας τρίτης μορφής άνθρακα το 1996, ξεκίνησε να αμφισβητεί την θεωρία της εξέλιξης. Μαζί με άλλους υποστήριξη πως η ευγονική, οι λοβοτομές και άλλες επιβλαβείς πρακτικές, ήταν καλές ιδέες για θέματα αυτισμού.
Έπειτα, υπήρξε ο Δρ. Kury Mullis , ο οποίος κέρδισε ένα μερίδιο από το βραβείο Νόμπελ Χημείας το 1993. Μετά τη νίκη του, εξέφρασε σκεπτικισμό σχετικά με την κλιματική αλλαγή και τον ρόλο του HIV στο AIDS, καθώς και πίστη στην έντονα διαψευσμένη ιδέα της αστρολογίας. Εκτός από αυτό, ισχυρίστηκε ότι είδε ένα λαμπερό ρακούν που του μίλησε.
«Συνάντησα ένα λαμπερό πράσινο ρακούν να οδηγεί μια μοτοσικλέτα με νέον πορτοκαλί φώτα στην καλύβα μου στα δάση της βόρειας Καλιφόρνιας γύρω στα μεσάνυχτα ένα βράδυ του 1985», φέρεται να είπε κάποτε ο Mullis . «Το ρακούν μεταμορφώθηκε σε ένα δελφίνι που τραγουδούσε τα μεσάνυχτα».
Τι είναι αυτό που οδηγεί τους βραβευμένους με Νόμπελ στις ψευδοεπιστήμες;
Σύμφωνα με τον Paul Nurse, επίσης βραβευμένο με Νόμπελ, η νόσος μπορεί να οφείλεται στην εξωτερική πίεση από τα μέσα ενημέρωσης και από άλλες ομάδες, που σπρώχνουν τους βραβευμένους με Νόμπελ να ακολουθήσουν άλλες οδούς, πέρα από την εξειδίκευσή τους.
«Στα μάτια πολλών ανθρώπων, ξαφνικά έγινα ένας κορυφαίος ειδικός παγκοσμίως σχεδόν σε όλα. Αυτό ήταν μάλλον σοκ. Δεν είναι ότι είμαι υπερβολικά μετριόφρων άνθρωπος και γνωρίζω κάτι για τη βιολογία και την επιστήμη γενικότερα, αλλά σίγουρα δεν είμαι ειδικός σε όλα», εξήγησε ο Nurse σε ένα άρθρο για την Independent , συμβουλεύοντας άλλους νικητές του βραβείου να μείνουν μακριά από αυτό το μονοπάτι.
Παράνοια! Η κυβέρνηση Trump διέταξε την καταστροφή δορυφόρων παρακολούθησης αερίων του θερμοκηπίου
«Θα σας κατακλύσουν αιτήματα για να σχολιάσετε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, να υπογράψετε επιστολές και αιτήματα και γενικά να προσφέρετε το όνομά σας σε σκοπούς, άλλους ευγενείς και άλλους λιγότερο», πρόσθεσε. «Αλλά μην μπείτε στον πειρασμό να απομακρυνθείτε πολύ από τις εξειδικευμένες γνώσεις σας ή από την επιστήμη γενικότερα».
«Μια σειρά από γνωστικά λάθη, συμπεριλαμβανομένης της προκατάληψης του τυφλού σημείου και των αισθήσεων της παντογνωσίας, της παντοδυναμίας και της άτρωτης φύσης· χαρακτηριστικά προσωπικότητας όπως ο ναρκισσισμός και η υπερβολική ανοιχτότητα· και το «σύμπλεγμα γκουρού» μπορεί να προδιαθέτουν άτομα υψηλής νοημοσύνης σε καταστροφικά λάθη κριτικής σκέψης», έγραψε η ομάδα από νομπελίστες, επικαλούμενη, καθώς και πολλούς βραβευμένους, την αγάπη του Ισαάκ Νεύτωνα για την αλχημεία και τις παράξενες θρησκευτικές πεποιθήσεις.
Αν και η νόσος Νόμπελ είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, μέχρι σήμερα δεν έχουμε αρκετά δεδομένα για το αν οι νικητές βραβείων Νόμπελ έχουν μεγαλύτερη τάση στην ψευδοεπιστήμη. Από ότι φαίνεται οι παράγοντες είναι κυρίως ψυχολογικοί κα αυτό δεν είναι περίεργο. Συνήθως οι βραβευμένοι με Νόμπελ είναι άτομα που έχουν επικεντρωθεί σε αυτό που κάνουν και μέχρι ένα σημείο έχουν κλειστεί στον εαυτό τους και την έρευνά τους. Η ξαφνική προβολή που φέρνει ένα βραβείο Νόμπελ, φέρνει ραγδαίες αλλαγές στην καθημερινότητά τους και στον τρόπο που συμπεριφέρεται ο περίγυρός τους.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
