Τα σκάφη Voyager, της NASA, έχουν καταφέρει να φτάσουν εκεί που δεν έχει καταφέρει να φτάσει κανένα ανθρώπινο κατασκεύασμα. Τώρα βρίσκονται στο διάστημα μεταξύ των αστεριών και αυτό φυσικά έχει ένα κόστος.
Με απόσταση από την Γη στα 24 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα για το Voyager 1 και 20 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα για το Voyager 2, βρίσκονται πλέον έξω από την προστατευτική φυσαλίδα του Ήλιου, που ονομάζεται ηλιόσφαιρα. Σε αυτό το “βασίλειο” έξω από το ηλιακό μας σύστημα, τα δύο σκάφη ηλικίας σχεδόν 50 ετών, βρίσκονται σε εμπόλεμη ζώνη, αφού δέχονται επίθεση από εχθρικά σωματίδια υψηλής ταχύτητας, που ονομάζονται γαλαξιακές κοσμικές ακτίνες. Κάθε δευτερόλεπτο χτυπάει τα Voyagers ένας μεγάλος αριθμός σωματιδίων.
«Αποφεύγουμε τις σφαίρες εκεί έξω», είπε ο Alan Cummings, ένας φυσικός των κοσμικών ακτίνων στο Caltech – το ερευνητικό πανεπιστήμιο που διαχειρίζεται το Εργαστήριο Αεριωθούμενης Προώθησης της NASA. Ο Cummings άρχισε να εργάζεται στην αποστολή Voyager πριν από 51 χρόνια. Μάλιστα ήταν και η πρώτος άνθρωπος που είδε τις φωτογραφίες που μας έστειλαν τα δύο σκάφη και δεν θα ξεχάσει ποτέ εκείνες τις στιγμές!
Τα άμεσα χτυπήματα είναι αναπόφευκτα. Μάλιστα, το 2010 και ενώ βρισκόταν στην άκρη της ηλιόσφαιρας του ηλιακού μας συστήματος, το Voyager 2 άρχισε να στέλνει ασυναρτησίες πίσω στην Γη. Σύμφωνα με τον Cummings, μια διερχόμενη γαλαξιακή, κοσμική ακτίνα, έπεσε πάνω σε μέρος της μνήμης του σκάφους, προκαλώντας προβλήματα. Τελικά η NASA κατάφερε να διορθώσει το πρόβλημα. Μάλιστα, πριν λίγους μήνες είδαμε και το Voyager 1 να παρουσιάζει το ίδιο πρόβλημα, στέλνοντας ασυναρτησίες για πέντε μήνες. Και σε αυτή την περίπτωση, οι επιστήμονες θεωρούν πως το πρόβλημα μπορεί να προκλήθηκε από κάποια κοσμική ακτίνα, που χτύπησε την γερασμένη μνήμη του σκάφους.
«Δεν τα ξέρουμε όλα», εξήγησε ο Cummings, αναφερόμενος στη δυσκολία στην τέλεια διάγνωση τέτοιων μακρινών ατυχιών. «Αλλά νομίζω ότι οι γαλαξιακές κοσμικές ακτίνες είναι οι ένοχοι εδώ για τα περισσότερα από αυτά τα προβλήματα».
Οι γαλαξιακές κοσμικές ακτινοβολίες είναι ανελέητες. Πρόκειται για εξαιρετικά μικροσκοπικά σωματίδια, που είναι όμως φορτισμένα. Αυτά τα σωματίδια ταξιδεύουν με απίστευτες ταχύτητες, που πλησιάζουν την ταχύτητα του φωτός. «Ο γαλαξίας είναι διαποτισμένος από γαλαξιακές κοσμικές ακτίνες», δήλωσε ο Cummings.
Οι αστρονόμοι πιστεύουν πως αυτές οι ακτίνες προέρχονται γιγαντιαία αστέρια που εκρήγνυνται βίαια, τα γνωστά supernova. Το κολοσσιαίο ωστικό κύμα από αυτές τις εκρήξεις, επιταχύνει τα σωματίδια. Αυτά τα ατομικά σωματίδια, χάνουν τα εξωτερικά τους κελύφη και ταξιδεύουν στο διάστημα σαν πυρήνες ατόμων.
Τα πιο βαριά από αυτά όμως, όπως αυτά που δημιουργήθηκαν από άτομα σιδήρου που μετατράπηκαν σε γαλαξιακές κοσμικές ακτίνες, μπορούν να προκαλέσουν αρκετά μεγαλύτερη ζημιά σε σχέση με τα ελαφρύτερα. Αυτά τα σωματίδια μπορούν να διαπεράσουν τα chip των υπολογιστών στα Voyager, προκαλώντας αλλοιώσεις στον κώδικα, ενώ μπορούν να προκαλέσουν και μόνιμη βλάβη.
Φυσικά, τα διαστημικά σκάφη της NASA, όπως τα Voyagers, είναι εξοπλισμένα με θωράκιση, που τα κάνει ανθεκτικότερα στην ακτινοβολία, συμπεριλαμβανομένης και της μόνωσης γύρω από κρίσιμα καλώδια. Η μόνωση μπορεί να προφυλάξει από το μεγαλύτερο μέρος αυτών των σωματιδίων, όχι όμως από όλα. «Μπορείτε να προστατεύσετε τον εαυτό σας σε κάποιο βαθμό, αλλά ένα σωματίδιο αρκετά υψηλής ενέργειας θα διαπεράσει τις άμυνές σας», εξήγησε ο Cummings.
Όταν τα Voyagers εκτοξεύτηκαν, οι μηχανικοί της NASA είχαν ανησυχίες για την ακτινοβολία που θα δεχόντουσαν τα σκάφη, περνώντας από τον Δία. Ο Δίας παράγει έντονη ακτινοβολία. Ένα άτομο που θα επέβαινε υποθετικά στο Voyager θα είχε χτυπηθεί με δόση ακτινοβολίας 1.000 φορές μεγαλύτερη από το θανατηφόρο επίπεδο . «Ήταν αρκετά εχθρικό», θυμάται ο Cummings. Είπε ότι μερικοί ανιχνευτές στο όργανο μέτρησης γαλαξιακών ακτινών του (το υποσύστημα κοσμικών ακτίνων ) τραυματίστηκαν, αλλά συνολικά, τόσο το όργανο όσο και ολόκληρο το διαστημόπλοιο επέζησαν για να παράγουν νέα επιστημονικά αποτελέσματα, συμπεριλαμβανομένων ζωντανών, άνευ προηγουμένου εικόνων.
Όμως, στο βαθύ σύμπαν, τα Voyagers αντιμετωπίζουν μια διαφορετική απειλή. Όταν πέρασαν από τον τεράστιο δία, «ψεκάστηκαν» με φορτισμένα σωματίδια μεν, αρκετά χαμηλότερης ενέργειας δε. Τώρα όμως στο διαστρικό διάστημα, τα σκάφη έρχονται αντιμέτωπά με συχνές ριπές από σωματίδια υψηλής ενέργειας. Στα ηλιακά συστήματα, το άστρο μπορεί να εξουδετερώσει την ενέργεια αυτών των σωματιδίων, όπως στο διαστρικό διάστημα δεν έχει αστέρια για να παρέχουν προστασία.
Πότε θα πρέπει να περιμένουμε ένα ακόμα χτύπημα; Η αλήθεια είναι πως είναι τυχαία γεγονότα που δεν μπορεί κανείς να προβλέψει.
Ευτυχώς, δισεκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά, τα Voyagers έχουν φύλακες αγγέλους. Αυτοί είναι οι μηχανικοί του Caltech και της NASA, που εδώ και δεκαετίες ανακαλύπτουν νέους τρόπους για να κρατήσουν ζωντανά αυτά τα γέρικα σκάφη. Όμως η απόσταση δεν μας βοηθάει. Χρειάζονται δύο ημέρες για να πάει ένα μήνυμά μας στα σκάφη και να επιστρέψει πίσω η απάντηση.
Δες το Voyager να προσεγγίζει τον Δία στα πιο εντυπωσιακά πλάνα. Πως φαίνεται ο πλανήτης (video)
Για αυτό και πήρε 5 μήνες ώστε να βρούμε το πρόβλημα με το Voyager 1, που πλέον λειτουργεί και πάλι. Το πρόβλημα ήταν σε ένα chip μνήμης, που υπέστη μόνιμη ζημιά. Οι μηχανικοί κατάφεραν να απομονώσουν το προβληματικό σημείο του chip και να προγραμματίσουν το σύστημα να μην χρησιμοποιεί εκείνο το σημείο.
Έτσι λοιπόν, τα Voyagers είναι σε πραγματική εμπόλεμη ζώνη και προσπαθούν να αποφύγουν σφαίρες φορτισμένων σωματιδίων, που μπορούν να πέτυχουν θανατηφόρα χτυπήματα στα δύο σκάφη.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
