Τα τελευταία χρόνια έχουμε αυξανόμενο αριθμό επιστημονικών ερευνών που υποστηρίζουν πως η νόσος Αλτσχάιμερ δεν είναι απλά μια πάθηση ενός γηράσκοντος εγκεφάλου, αλλά είναι προϊόν λοίμωξης. Ενώ οι επιστήμονες προσπαθούν να απομονώσουν τους μηχανισμούς αυτής της λοίμωξης, έρχονται νέες μελέτες που υποδηλώνουν πως η θανατηφόρα εξάπλωση της νόσου Αλτσχάιμερ υπερβαίνει κατά πολύ αυτό που πιστεύαμε.
Μια παρόμοια μελέτη δημοσιεύθηκε το 2019 και υποδεικνύει αυτό που θα μπορούσε να είναι μια από τις πιο οριστικές ενδείξεις μέχρι στιγμής, περιλαμβάνοντας έναν βακτηριακό ένοχο πίσω από την νόσο. Μάλιστα, φαίνεται πως προέρχεται από μια κάπως απροσδόκητη πηγή, την ασθένεια των ούλων.
Σε μια μελέτη με επικεφαλής τον κύριο συγγραφέα Jan Potempa, μικροβιολόγο από το Πανεπιστήμιο του Λούισβιλ, οι επιστήμονες αναφέρουν την ανακάλυψη του Porphyromonas gingivalis – του παθογόνου παράγοντα πίσω από τη χρόνια περιοδοντίτιδα (γνωστή και ως ασθένεια των ούλων) – στους εγκεφάλους ασθενών που είχαν πεθάνει από τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που οι δύο παράγοντες έκαναν από κοινού εμφάνιση, όμως τις προηγούμενες φορές οι επιστήμονες το θεώρησαν τυχαίο γεγονός, λόγω της περιοδοντίτιδας.
Σε πειράματα που έγιναν σε ποντίκια, η στοματική μόλυνση με το παθογόνο οδήγησε γρήγορα σε αποικισμό του εγκεφάλου από τα βακτήρια, μαζί με αυξημένη παραγωγή αμυλοειδούς βήτα (Αβ), των κολλωδών πρωτεϊνών που συνήθως σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Η ερευνητική ομάδα, με την βοήθεια της νεοσύστατης φαρμακευτικής εταιρίας Cortexyme, που ιδρύθηκε από τον πρώτο συγγραφέα της μελέτης, Stephen Dominy, δεν ισχυρίζεται πως ανακάλυψε οριστικά στοιχεία για την αιτιώδη σχέση της νόσου Αλτσχάιμερ. Όμως είναι σαφές πως έχουν ισχυρές ενδείξεις για το που θα πρέπει να κινηθεί η έρευνα της νόσου.
«Μολυσματικοί παράγοντες έχουν εμπλακεί στην ανάπτυξη και την εξέλιξη της νόσου Αλτσχάιμερ και στο παρελθόν, αλλά τα στοιχεία για την αιτιώδη συνάφεια δεν ήταν πειστικά», δήλωσε τότε o Dominy.
«Τώρα, για πρώτη φορά, έχουμε αδιάσειστα στοιχεία που συνδέουν το ενδοκυτταρικό, Gram-αρνητικό παθογόνο, P. gingivalis, και την παθογένεση της νόσου Αλτσχάιμερ».
Επιπλέον, η ομάδα εντόπισε τοξικά ένζυμα που ονομάζονται gingipains και εκκρίνονται από τα βακτήρια στον εγκέφαλο ασθενών με Αλτσχάιμερ, τα οποία συσχετίζονται με δύο ξεχωριστούς δείκτες της νόσου: την πρωτεΐνη tau και μια πρωτεϊνική ετικέτα που ονομάζεται ουβικιτίνη.
Αυτό που είναι όμως περίεργο και πιο πειστικό, είναι πως η ομάδα εντόπισε αυτές τις τοξικές gingipains σε εγκεφάλους νεκρών ανθρώπων, που δεν είχαν διαγνωστεί ποτέ με Αλτσχάιμερ.
Αυτό είναι σημαντικό, επειδή ενώ το P. gingivalis και η ασθένεια έχουν συνδεθεί στο παρελθόν, δεν έχει γίνει ποτέ γνωστό – για να το θέσω απλά – αν η ουλίτιδα προκαλεί Αλτσχάιμερ ή αν η άνοια οδηγεί σε κακή στοματική φροντίδα.
Η οργή του Ήλιου κάνει τους δορυφόρους Starlink να πέφτουν
Το ότι βρέθηκαν gingipain σε χαμηλά επίπεδα, σε άτομα που δεν είχαν διαγνωστεί με τη νόσο Αλτσχάιμερ, είναι μια ένδειξη πως αν αυτά τα άτομα είχαν ζήσει περισσότερο, ενδεχομένως θα εμφάνιζαν την νόσο.
«Η ταυτοποίηση αντιγόνων gingipain στους εγκεφάλους ατόμων με Αλτσχάιμερ και επίσης με παθολογία Αλτσχάιμερ, αλλά χωρίς διάγνωση άνοιας, υποστηρίζεται ότι η εγκεφαλική λοίμωξη από P. gingivalis δεν είναι αποτέλεσμα κακής οδοντιατρικής φροντίδας μετά την έναρξη της άνοιας ή συνέπεια νόσου σε προχωρημένο στάδιο, αλλά είναι ένα πρώιμο συμβάν που μπορεί να εξηγήσει την παθολογία που παρατηρείται σε άτομα μέσης ηλικίας πριν από τη γνωστική παρακμή», εξήγησαν οι συγγραφείς στην εργασία τους.
Η ομάδα δημιούργησε μέσω της εταιρείας μια ένωση με την ονομασία COR388, που στα ποντίκια μπορεί να μειώσει το βακτηριακό φορτίο, σε υπάρχουσες λοιμώξεις από P. gingivalis. Αυτό μείωσε την ίδια στιγμή και την παραγωγή βήμα αμυλοειδούς, όπως επίσης και την νευροφλεγμονή.
Η νέα μελέτη είναι δεδομένο πως θα ξεκινήσει ένα κύμα νέων μελετών πάνω στο θέμα και περιμένουμε να δούμε τι πραγματικά συμβαίνει. Η επιστημονική κοινότητα όμως δηλώνει συγκρατημένα αισιόδοξη. Βέβαια, όπως γίνεται πάντα, μια θεραπεία θα χρειαστεί αρκετά χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί και να δοκιμαστεί, ώστε να είναι ασφαλής για χρήση από το κοινό. Κανένα φάρμακο δε βγαίνει ή δεν πρέπει να βγαίνει χωρίς κλινικές δοκιμές ετών, ώστε να έχουμε εικόνα και για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις του.
«Τα φάρμακα που στοχεύουν τις τοξικές πρωτεΐνες των βακτηρίων έχουν μέχρι στιγμής δείξει οφέλη μόνο σε ποντίκια, ωστόσο, καθώς δεν υπάρχουν νέες θεραπείες για την άνοια εδώ και πάνω από 15 χρόνια, είναι σημαντικό να δοκιμάσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση ασθενειών όπως η νόσος Αλτσχάιμερ», σχολίασε σε ανακοίνωσή του ο επικεφαλής επιστημονικός διευθυντής Ντέιβιντ Ρέινολντς από την Alzheimer’s Research.
Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο Science Advances.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
