Ένα νέο αντικείμενο που βρίσκεται πέρα από τον Ποσειδώνα, το 2017 OF201, ανακαλύφθηκε με μια τεράστια τροχιά γύρω από τον Ήλιο, με το αντικείμενο να έχει πιθανόν το μέγεθος ενός νάνου πλανήτη. Πλέον ανακαλύπτουμε ακόμα περισσότερα κρυμμένα σώματα πέρα από τον Ποσειδώνα, που μέχρι σήμερα δε γνωρίζαμε πως υπάρχουν.
Μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Sihao Cheng, στη Σχολή Φυσικών Επιστημών του Ινστιτούτου Προηγμένων Μελετών εντόπισε το αξιοσημείωτο αντικείμενο 2017 OF201. Με βάση το εκτιμώμενο μέγεθός του, ο 2017 OF201, φαίνεται να πληροί τις προϋποθέσεις για να ταξινομηθεί ως πλανήτης νάνος, την ίδια κατηγορία με αυτή του Ποσειδώνα. Πρόκειται για ένα από τα πιο μακρινά αντικείμενα που έχουν παρατηρηθεί ποτέ τόσο μακριά στο Ηλιακό Σύστημα και δείχνει πως η Ζώνη Kuiper, δηλαδή η ζώνη μετά τον Ποσειδώνα, είναι αρκετά γεμάτη με ενδιαφέροντα αντικείμενα. Μέχρι πρόσφατα πιστεύαμε πως ο χώρος εκεί είναι άδειος, όμως οι παρατηρήσεις μας πλέον δείχνουν το αντίθετο.
ο Cheng και η ομάδα του, σε συνεργασία με ερευνητές του Πανεπιστημίου του Prinston, Jiaxuan Li και Eritas Yang, ανίχνευσε το αντικείμενο χρησιμοποιώντας προηγμένες υπολογιστικές τεχνικές που έχουν σχεδιαστεί για να αποκαλύπτουν διακριτά τροχιακά μοτίβα στον ουρανό. Η ανακάλυψη επιβεβαιώθηκε από το Κέντρο Μικρών Πλανητών της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης στις 21 Μαΐου 2025 και περιεγράφηκε επίσης σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο arXiv.
Τα Μεταποσειδώνια αντικείμενα είναι μικροί πλανήτες των οποίων οι τροχιές βρίσκονται, κατά μέσο όρο, πιο μακριά από τον Ήλιο από ό,τι του Ποσειδώνα. Αυτό που κάνει το 2017 OF 201 ιδιαίτερα αξιοσημείωτο είναι τόσο τα ακραία τροχιακά του χαρακτηριστικά όσο και το ασυνήθιστα μεγάλο μέγεθός του.
«Το αφήλιο του αντικειμένου – το πιο μακρινό σημείο της τροχιάς του από τον Ήλιο – είναι περισσότερο από 1600 φορές μεγαλύτερο από την τροχιά της Γης», εξηγεί ο Cheng. «Εν τω μεταξύ, το περιήλιο του – το πλησιέστερο σημείο της τροχιάς του στον Ήλιο – είναι 44,5 φορές μεγαλύτερο από την τροχιά της Γης, παρόμοιο με την τροχιά του Πλούτωνα», είπε ο Cheng.
Το τρομερά εντυπωσιακό με την ακραία τροχιά του 2017 OF201 είναι πως χρειάζεται 25.000 χρόνια για μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον Ήλιο, ενώ το μονοπάτι που ακολουθεί, υποδηλώνει μια σύνθετη ιστορία βαρυτικών αλληλεπιδράσεων.
Πρέπει να έχει βιώσει στενές επαφές με έναν γιγάντιο πλανήτη, με αποτέλεσμα να εκτιναχθεί σε μια ευρεία τροχιά», λέει ο Yang. «Μπορεί να υπήρξαν περισσότερα από ένα βήματα στη μετανάστευσή του. Είναι πιθανό αυτό το αντικείμενο να εκτινάχθηκε πρώτα στο Νέφος του Όορτ, την πιο μακρινή περιοχή στο ηλιακό μας σύστημα, το οποίο φιλοξενεί πολλούς κομήτες, και στη συνέχεια να στάλθηκε πίσω», προσθέτει ο Cheng.
Πολλά ακραία TNO έχουν τροχιές που φαίνεται να ομαδοποιούνται σε συγκεκριμένους προσανατολισμούς, αλλά το 2017 OF201 αποκλίνει από αυτό», λέει ο Li.
Αυτή η ομαδοποίηση για πολλούς αποτελεί έμμεση απόδειξη για την ύπαρξη ενός άλλου πλανήτη στο ηλιακό σύστημα, του Πλανήτη X ή του Πλανήτη 9, καθώς ένας πλανήτης θα μπορούσε να επηρεάζει βαρυτικά αυτά τα αντικείμενα, ώστε να έχουν τις τροχιές που παρατηρούμε.
Ο Cheng και η ομάδα του υπολογίζουν πως ο 2017 OF201 έχει διάμετρο περίπου 700 χιλιομέτρων, κάτι που το κάνει το δεύτερο μεγαλύτερο αντικείμενο που έχουμε ανακαλύψει ποτέ σε μια τόσο μακρινή τροχιά. Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης, η διάμετρος του Πλούτωνα είναι 2.377 χιλιόμετρα. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι θα απαιτηθούν περαιτέρω παρατηρήσεις, πιθανώς με ραδιοτηλεσκόπια, για να μετρηθεί το πραγματικό μέγεθος του αντικειμένου με μεγαλύτερη ακρίβεια.
Απίστευτο! Θραύσμα του Ryugu αποκάλυψε ένα παράξενο ορυκτό που δεν έχουμε δει στη Γη!
Ο Cheng και η ομάδα του, ανακάλυψαν το αντικείμενο, μελετώντας TNOs (Trans Neptunian Objects). Χρησιμοποίησαν την βάση δεδομένων αστρονομικών εικόνων από το τηλεσκόπιο Victor M. Blanco και το τηλεσκόπιο Καναδά-Γαλλίας-Χαβάης (CFHT), και προσπαθώντας να συνδέσει όλες τις πιθανές ομάδες τέτοιων σημείων που φαινόταν να κινούνται στον ουρανό με τον τρόπο που θα μπορούσε να κινηθεί ένα μόνο TNO. Αυτή η αναζήτηση πραγματοποιήθηκε χρησιμοποιώντας έναν υπολογιστικά αποδοτικό αλγόριθμο που παρήγαγε ο Cheng. Τελικά, εντόπισαν τον 2017 OF201 σε 19 διαφορετικές λήψεις, που καταγράφηκαν σε διάστημα 7 ετών.
Η ανακάλυψη έχει σημαντικές επιπτώσεις στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το εξωτερικό ηλιακό μας σύστημα. Δείχνει με τον καλύτερο τρόπο πως η ζώνη Kuiper δεν είναι άδεια, όπως φανταζόμασταν μέχρι πρόσφατα.
«Το 2017 OF201 περνάει μόνο το 1% του τροχιακού του χρόνου αρκετά κοντά μας ώστε να είναι ανιχνεύσιμο. Η παρουσία αυτού του μοναδικού αντικειμένου υποδηλώνει ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν άλλα εκατό περίπου άλλα αντικείμενα με παρόμοια τροχιά και μέγεθος. Είναι απλώς πολύ μακριά για να είναι ανιχνεύσιμα τώρα», δηλώνει ο Cheng. «Παρόλο που οι εξελίξεις στα τηλεσκόπια μας έχουν επιτρέψει να εξερευνήσουμε μακρινά μέρη του σύμπαντος, υπάρχουν ακόμα πολλά να ανακαλύψουμε για το δικό μας ηλιακό σύστημα».
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο ArXiv.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
