Ας φανταστούμε ότι βλέπεις ένα ντοκιμαντέρ. Ο θηρευτής βγαίνει απειλητικά και απότομα από την κρυψώνα του για να επιτεθεί στο θήραμα, το θήραμα όμως σταματά να κινείται τελείως, μένει νεκρό δηλαδή. Τι συμβαίνει όμως όταν το κάνουν οι καρχαρίες; Η περίεργη συμπεριφορά καρχαριών προβληματίζει τους επιστήμονες.
Όπως αναφέρουν σε άρθρο τους οι Jodie L. Rummer, από το James Cook University κα Joel Gayford, PhD Candidate, Department of Marine Biology:
Στην πρόσφατη μελέτη μας, διερευνήσαμε αυτή την παράξενη συμπεριφορά στους καρχαρίες, τα σαλάχια και τους συγγενείς τους. Σε αυτή την ομάδα, η τονική ακινησία όπως αποκαλείται ενεργοποιείται όταν το ζώο γυρίζει ανάποδα – σταματά να κινείται, οι μύες του χαλαρώνουν και εισέρχεται σε μια κατάσταση που μοιάζει με έκσταση. Ορισμένοι επιστήμονες χρησιμοποιούν μάλιστα την τονική ακινησία ως τεχνική για τον ασφαλή χειρισμό ορισμένων ειδών καρχαριών.
Αλλά γιατί συμβαίνει;
Το μυστήριο του παγωμένου καρχαρία!
Παρά το γεγονός ότι αποτελούν από τα πιο καλά μελετημένα είδη του ζωικού βασιλείου, οι λόγοι πίσω από αυτή την συμπεριφορά δεν είναι ακόμη πλήρως γνωστοί. Σε γενικές γραμμές θεωρείται ότι αποτελεί τρόπος άμυνας απέναντι σε θηρευτές. Αλλά δεν υπάρχουν ενδείξεις για να υποστηριχθεί η εν λόγω άποψη για τους καρχαρίες, ενώ υπάρχουν και πολλές εναλλακτικές θεωρίες.
Οι ερευνητές μελέτησαν 13 είδη καρχαριών και σαλαχιών για να διαπιστώσουν αν εισέρχονται σε τονική ακινησία όταν γυρίζουν ανάποδα κάτω από το νερό. Επτά είδη το έκαναν, αλλά έξι όχι. Στη συνέχεια ανέλυσαν αυτά τα ευρήματα χρησιμοποιώντας εξελικτικά εργαλεία για να χαρτογραφήσουν τη συμπεριφορά σε εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια ιστορίας της οικογένειας των καρχαριών.
Οι τρεις κύριες υποθέσεις όσον αφορά τους λόγους που αυτοί παγώνουν!
- Στρατηγική κατά των αρπακτικών – παριστάνουν τους νεκρούς, σε μια προσπάθεια να αποφύγουν να φαγωθούν
- Αναπαραγωγικός ρόλος – ορισμένοι αρσενικοί καρχαρίες αντιστρέφουν τα θηλυκά κατά τη διάρκεια του ζευγαρώματος, οπότε ίσως η τονική ακινησία συμβάλλει στη μείωση της πάλης
- Απόκριση αισθητηριακής υπερφόρτωσης – ένα είδος απενεργοποίησης του σώματος, ως απάντηση σε ακραία ερεθίσματα του περιβάλλοντος.
Δυστυχώς όμως τα αποτελέσματα της έρευνάς τους δεν υποστηρίζουν καμιά τέτοια εξήγηση. Αρχικά, δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι οι καρχαρίες επωφελούνται από το πάγωμα αυτό όταν δέχονται επίθεση. Στην πραγματικότητα, σύγχρονα αρπακτικά όπως οι όρκες μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτή την αντίδραση εναντίον καρχαριών αναποδογυρίζοντάς τους για να τους ακινητοποιήσουν και στη συνέχεια να αφαιρέσουν το πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά συκώτι τους.
Από την άλλη ούτε η θεωρία για την αναπαραγωγή είναι επαρκής. Η τονική ακινησία δεν διαφέρει μεταξύ των φύλων και η παραμονή σε ακινησία θα μπορούσε να καταστήσει τα θηλυκά ευάλωτα σε επιβλαβή ή εξαναγκαστικά γεγονότα ζευγαρώματος, σχολιάζουν οι ερευνητές. Τέλος, ούτε η υπόθεση της απάντησης σε ένα εξωτερικό ερέθισμα έχει επιβεβαιωθεί.
Η τονική ακινησία στους καρχαρίες είναι πιθανότατα ένα εξελικτικό κατάλοιπο, καταλήγουν.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
