Οι αριθμοί μπορεί να φαίνονται ένας απλός τρόπος για να μετράμε πράγματα, όμως τα μαθηματικά δεν είναι καθόλου απλά. Για να καταλάβετε τι εννοώ, να δούμε ένα παράδειγμα στη διαφορά του ενός εκατομμυρίου και ενός δισεκατομμυρίου. Για τους περισσότερους είναι απλά τρία μηδενικά παραπάνω στο τέλος του αριθμού, όμως όταν συγκρίνουμε τους δύο αριθμούς, η διαφορά είναι ιδιαίτερα έντονη και το χάσμα μεταξύ τους είναι τεράστιο. Για παράδειγμα, ένα εκατομμύριο δευτερόλεπτα αντιστοιχούν σε 11.57 μέρες, ενώ ένα δισεκατομμύριο δευτερόλεπτα είναι 31.7 χρόνια! Αν το μετρήσεις σε λεπτά, η διαφορά γίνεται ακόμη πιο εντυπωσιακή, αφού πολλαπλασιάζουμε τα πάντα με το 60.
«Πριν από ένα εκατομμύριο λεπτά ήταν 1 έτος, 329 ημέρες, 10 ώρες και 40 λεπτά. Πριν από ένα δισεκατομμύριο λεπτά ήταν αμέσως μετά την εποχή του Χριστού», εξηγεί μια μελέτη του 2007 σχετικά με το θέμα των μεγάλων αριθμών. «Πριν από ένα εκατομμύριο ώρες ήταν το 1885. Πριν από ένα δισεκατομμύριο ώρες ο άνθρωπος δεν είχε περπατήσει ακόμη στη Γη».
Οι δυνάμεις του 10 απασχολούν τους μαθηματικούς εδώ και αιώνες, όμως ο όρος δισεκατομμύριο χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά τον 17ο αιώνα και δεν σήμαινε το γνωστό μας 1.000.000.000, αλλά το πολύ μεγαλύτερο 1.000.000.000.000 (ένα τρισεκατομμύριο στη σύγχρονη ορολογία).
Όπως εξηγεί το Oxford English Dictionary, ο όρος «billion» δημιουργήθηκε σκόπιμα για να δηλώνει το τετράγωνο του εκατομμυρίου (δηλαδή ένα εκατομμύριο επί ένα εκατομμύριο), ενώ οι όροι «trillion» και «quadrillion» αντίστοιχα για τις επόμενες δυνάμεις. Αργότερα, οι Γάλλοι μαθηματικοί άλλαξαν το σύστημα: άρχισαν να χωρίζουν τους αριθμούς σε τριάδες έτσι ώστε το «billion» και το «trillion» να σημαίνουν χίλια εκατομμύρια και ένα τρισεκατομμύριο αντίστοιχα. Τον 19ο αιώνα, οι Αμερικανοί υιοθέτησαν τη γαλλική εκδοχή, ενώ η Βρετανία διατήρησε για πολύ καιρό το παλιό σύστημα (στο οποίο και η Γαλλία επέστρεψε το 1948).
Σήμερα, σχεδόν παντού στον κόσμο και κυρίως στις ΗΠΑ, το «δισεκατομμύριο» σημαίνει 1.000 εκατομμύρια. Αυτό όμως προκάλεσε σύγχυση κατά την διεθνή επικοινωνία των μεγάλων αριθμών. Τελικά η αμερικάνικη εκδοχή, και πιθανότατα η πιο χρήσιμη, επικράτησε στις περισσότερες αγγλόφωνες χώρες και έγινε πιο δημοφιλής κατά τον 20ι αιώνα. Η Βρετανία, που πάντα πρέπει να κάνει τα πάντα ανάποδα, το “μεγαλύτερο” δισεκατομμύριο κράτησε μέχρι το 1974.
«Αυτό που είναι ένα δισεκατομμύριο αποτελεί πηγή περιστασιακής σύγχυσης. Στις επίσημες στατιστικές του Ηνωμένου Βασιλείου, ο όρος χρησιμοποιείται πλέον για να δηλώσει 1 δισεκατομμύριο – 1.000.000.000. Ιστορικά, ωστόσο, στο Ηνωμένο Βασίλειο ο όρος δισεκατομμύριο σήμαινε 1 εκατομμύριο εκατομμύρια, δηλαδή 1.000.000.000.000 – αλλά στις Ηνωμένες Πολιτείες ο όρος χρησιμοποιούνταν για να αναφερθεί σε 1 δισεκατομμύριο, δηλαδή 1.000.000.000», εξηγεί η Βιβλιοθήκη της Βουλής των Κοινοτήτων του Ηνωμένου Βασιλείου στον οδηγό στατιστικής παιδείας. «Η αξία των ΗΠΑ, ωστόσο, είχε αρχίσει να χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο στη Βρετανία και ο Πρωθυπουργός, Χάρολντ Γουίλσον, επιβεβαίωσε σε γραπτή απάντηση το 1974 ότι η έννοια του «δισεκατομμυρίου» θα ήταν χιλιάδες εκατομμύρια, σύμφωνα με τη διεθνή χρήση».
Το ακριβότερο υλικό του σύμπαντος κοστίζει $62.500.000.000.000 ανά γραμμάριο. Που χρησιμοποιείται;
Όταν ρωτήθηκε αν θα ζητούσε από τους υπουργούς να επιμείνουν στο βρετανικό δισεκατομμύριο για να «αποφύγουν τη σύγχυση», απάντησε:
«Όχι. Η λέξη «δισεκατομμύριο» χρησιμοποιείται πλέον διεθνώς με την έννοια 1.000 εκατομμύρια και θα προκαλούσε σύγχυση αν οι Βρετανοί Υπουργοί την χρησιμοποιούσαν με οποιαδήποτε άλλη έννοια. Δέχομαι ότι θα μπορούσε ακόμη να ερμηνευθεί σε αυτή τη χώρα ως 1 εκατομμύριο εκατομμύρια και να ζητήσω από τους συναδέλφους μου να διασφαλίσουν ότι, εάν τη χρησιμοποιήσουν, δεν θα υπάρχει καμία ασάφεια ως προς τη σημασία της».
Έτσι, ενώ σε όλο τον κόσμο το ένα δισεκατομμύριο σημαίνει 1.000 εκατομμύρια και το ένα τρισεκατομμύριο 1.000 δισεκατομμύρια, αυτό έχει γίνει γνωστό σαν «short scale», όπου οι αριθμοί αυξάνονται κατά 1.000 φορές (103). Όμως, υπάρχουν χώρες που χρησιμοποιούν την παλιά «long scale», κυρίως αυτές που δεν μιλούν αγγλικά. Με την long scale οι αριθμοί αυξάνονται κατά 1.000.000 (106). Αυτό βέβαια δεν αλλάζει κάτι στα μαθηματικά, αλλά στο πως αποκαλούν διάφορες χώρες συγκεκριμένους αριθμούς. Έτσι, όταν ζητάτε 1 δισεκατομμύριο ευρώ, βεβαιωθείτε πως στην χώρα που είστε σημαίνει το ίδιο με αυτό που θέλετε.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
