Η κατάρα του Τουταγχαμόν οφειλόταν σε έναν μύκητα που βρέθηκε στον τάφο του μεγάλου βασιλειά της Αιγύπτου, ο οποίος οδήγησε σε θανάσιμες λοιμώξεις των ατόμων που έκαναν την εξσκαφή. Τώρα όμως, οι επιστήμονες ανακάλυψαν πως ο ίδιος μήκυτας ίσως κρύβει το μυστικό για να θεραπεύσουμε διάφορους καρκίνους και κυρίως έναν από τους πιο επιθετικούς, την λευχαιμία. Ο λόγος για τον μύκητα Aspergillus flavus, που βρέθηκε για πρώτη φορά στον τάφο του Τουταγχαμόν.
Αφού οι αρχαιολόγοι άνοιξαν τον τάφο του βασιλιά Τουταγχαμών τη δεκαετία του 1920, μια σειρά από πρόωρους θανάτους μεταξύ της ομάδας ανασκαφών τροφοδότησαν φήμες για την κατάρα του Τουταγχαμόν. Δεκαετίες αργότερα, οι γιατροί διατύπωσαν τη θεωρία πως τα αίτια αυτών των θανάτων στα σπόρια των μυκητών του τάφου, που ήταν αδρανή για χιλιετίες.
Τη δεκαετία του 1970, δώδεκα επιστήμονες εισήλθαν στον τάφο του Καζίμιρ Δ΄ στην Πολωνία. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, δέκα από αυτούς πέθαναν. Αργότερα, οι έρευνες αποκάλυψαν ότι ο τάφος περιείχε A. flavus, του οποίου οι τοξίνες μπορούν να οδηγήσουν σε πνευμονικές λοιμώξεις, ειδικά σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Τώρα όμως, ο ίδιος μύκητας ίσως έιναι η πηγή για μια πολλά υποσχόμενη θεραπεία για τον καρκίνο!
Η θεραπεία που προτείνουν οι επιστήμονες είναι μια κατηγορία ριβοσωμικά συντιθέμενων και μετα-μεταφραστικά τροποποιημένων πεπτιδίων ή RiPPs. Το όνομα αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο παράγεται η ένωση, από το ριβόσωμα, μια μικροσκοπική κυτταρική δομή που παράγει πρωτεΐνες και στο γεγονός ότι τροποποιείται αργότερα, σε αυτήν την περίπτωση, για να ενισχύσει τις ιδιότητες εξόντωσης του καρκίνου.
«Ο καθαρισμός αυτών των χημικών ουσιών είναι δύσκολος», λέει η Qiuyue Nie, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο CBE του στο Presidential Penn Compact και πρώτος συγγραφέας της εργασίας. Ενώ χιλιάδες RiPPs έχουν εντοπιστεί σε βακτήρια, μόνο μια χούφτα έχουν βρεθεί σε μύκητες. Εν μέρει, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι προηγούμενοι ερευνητές αναγνώρισαν λανθασμένα τα μυκητιακά RiPPs ως μη ριβοσωμικά πεπτίδια και είχαν ελάχιστη κατανόηση του πώς οι μύκητες δημιούργησαν τα μόρια. «Η σύνθεση αυτών των ενώσεων είναι περίπλοκη», προσθέτει η Nie. «Αλλά αυτό είναι επίσης που τους δίνει αυτή την αξιοσημείωτη βιοδραστικότητα».
Για να βρουν περισσότερα μυκητιακά RiPPs, οι ερευνητές σάρωσαν πρώτα δώδεκα στελέχη Aspergillus , τα οποία προηγούμενη έρευνα είχε υποδείξει ότι μπορεί να περιέχουν περισσότερες από τις χημικές ουσίες. Συγκρίνοντας τις χημικές ουσίες που παράγονται από αυτά τα στελέχη με γνωστά δομικά στοιχεία RiPP, οι ερευνητές αναγνώρισαν το A. flavus σαν ένα πολλα υποσχόμενο υποψήφδιο για περαιτέρω ανάλυση.
Προχωρόντας σε γενετική ανάλυση, βρήκαν μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη στο A. flavus, σαν πηγή των μηκητιακών RiPPs. Όταν οι ερευνητές απενεργοποίησαν τα γονίδια που δημιουργούν αυτήν την πρωτεΐνη, οι χημικοί δείκτες που υποδεικνύουν την παρουσία RiPPs εξαφανίστηκαν επίσης.
Αυτή η νέα προσέγγιση – που συνδυάζει μεταβολικές και γενετικές πληροφορίες – όχι μόνο εντόπισε την πηγή των μυκητιακών RiPPs στο A. flavus , αλλά θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την εύρεση περισσότερων μυκητιακών RiPPs στο μέλλον.
Αφού καθορίστηκαν τέσσερα διαφορετικά RiPPs, διαπιστώθηκε πως τα μόρια μοιράζοντας μια μοναδική δομή. Οι επιστήμονες ονόμασαν αυτά τα μόρια ασπεριγιμυκίνες. Ακόμα και χωρίς τροποίηση, όταν αναμοίχθηκαν με ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα, οι ασπεριγιμυκίνες απέδειξαν τις δυνατόητές τους. Δύο από τις τέσσερις παραλλαγές είχαν ισχυρή επίδραση κατά των κυττάρων λευχαιμίας.
Μια άλλη παραλλαγή, στην οποία οι ερευνητές πρόσθεσαν ένα λιπίδιο ή λιπαρό μόριο, που βρίσκεται επίσης στον βασιλικό πολτό που θρέφει τις αναπτυσσόμενες μέλισσες, είχε την ίδια απόδοση με την κυταραβίνη και τη δαουνορουβικίνη, δύο φάρμακα εγκεκριμένα από τον FDA που χρησιμοποιούνται εδώ και δεκαετίες για τη θεραπεία της λευχαιμίας.
Για να κατανοήσουν γιατί τα λιπίδια ενίσχυσαν την ισχύ των ασπεριγιμυκινών, οι ερευνητές ενεργοποίησαν και απενεργοποίησαν επιλεκτικά γονίδια στα κύτταρα λευχαιμίας. Ένα γονίδιο, το SLC46A3, αποδείχθηκε κρίσιμο στο να επιτρέπει στις ασπεριγιμυκίνες να εισέρχονται στα κύτταρα λευχαιμίας σε επαρκή αριθμό.
Αυτό το γονίδιο βοηθά τα υλικά να εξέλθουν από τα λυσοσώματα, τους μικροσκοπικούς σάκους που συλλέγουν ξένα υλικά που εισέρχονται στα ανθρώπινα κύτταρα. «Αυτό το γονίδιο λειτουργεί σαν πύλη», λέει η Nie. «Δεν βοηθά μόνο τις ασπεριγιμυκίνες να εισέλθουν στα κύτταρα, αλλά μπορεί επίσης να επιτρέψει σε άλλα «κυκλικά πεπτίδια» να κάνουν το ίδιο».
«Γνωρίζοντας ότι τα λιπίδια μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο αυτό το γονίδιο μεταφέρει χημικές ουσίες στα κύτταρα, μας δίνει ένα ακόμη εργαλείο για την ανάπτυξη φαρμάκων», λέει η Nie.
Οι καρχαρίες κάνουν κάτι πολύ παράξενο όταν είναι ανάποδα!
Παραπάνω πειραματισμοί έδειξαν πως οι ασπεριγιμυκίνες πιθανότατα διαταράσσουν τη διαδικασία της κυτταρικής διαίρεσης. «Τα καρκινικά κύτταρα διαιρούνται ανεξέλεγκτα», λέει ο Γκάο. «Αυτές οι ενώσεις εμποδίζουν τον σχηματισμό μικροσωληνίσκων, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για την κυτταρική διαίρεση».
Το πολύ θετικό είναι πως οι ασπεριγιμυκίνες έχουν την ικανότητα να επιτεθούν σε συγκεκριμένα καρκινικά κύτταρα. Αυτή τη στιγμή, οι χημειοθεραπείες επιτίθεται σε όλα τα κύτταρα, υγιή και καρκινικά, χωρίς να κάνει διακρίσεις. Η στοχευμένη επίθεση σε καρκινικά κύτταρα, μπορεί να φέρει επανάσταση στη μάχη κατά του καρκίνου, χωρίς παρενέργειες και χωρίς άλλα προβλήματα.
Στα αρνητικά, οι ασπεριγιμυκίνες φαίνεται πως προς το παρόν δεν έχουν καμία επίπτωση σε άλλους τύπους καρκίνου, όπως ο καρκίνος του μαστού, του ήπατος και των πνευμώνων.
Οι επιστήμονες όμως παραμένουην αισιόδοξοι πως η μελέτη σε παρόμοιους μύκητες, θα φέρει ακόμα περισσότερα φάρματα κατά των καρκίνων και άλλων ασθενιών.
Οι ασπεριγιμυκίνες ετοιμάζονται να μπουν σε δοκιμές σε ζώα, με στόχο να περάσουν στις κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους. Απίστευτο πως η κατάρα του Τουταγχαμόν μπορεί να μετατραπεί σε ευλογία, έτσι;
Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο Nature Chemical Biology.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
