Ο Δίας, το δεύτερο μεγαλύτερο σώμα του Ηλιακού Συστήματος μετά τον Ήλιο, αποτελεί εδώ και πολύ καιρό αντικείμενο γοητείας για τους επιστήμονες. Παρά τους πολυάριθμους ανιχνευτές που εξερευνούν την ταραχώδη ατμόσφαιρά του, τα πρόσφατα ευρήματα αποκάλυψαν χαρακτηριστικά που δεν είχαν παρατηρηθεί προηγουμένως.
Χρησιμοποιώντας το ισχυρό υπέρυθρο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, οι αστρονόμοι ανακάλυψαν ένα ταχύτατο ρεύμα πίδακα που ζουμάρει γύρω από τον ισημερινό του Δία. Αυτό το ρεύμα βρίσκεται πάνω από το στρώμα νεφών του πλανήτη. Αυτή η εκπληκτική αποκάλυψη, η οποία αποτυπώνει ευκρινείς λεπτομέρειες που προηγουμένως ήταν καλυμμένες από τη θολούρα, προσφέρει νέες πληροφορίες για την πολύπλοκη δυναμική του συστήματος καιρού του πλανήτη, που δεν έχει ακόμη κατανοηθεί πλήρως.
Η ατμόσφαιρα του Δία, που χαρακτηρίζεται από εναλλασσόμενες ζώνες φωτεινών και σκοτεινών νεφών, παρουσιάζει ιδιόμορφες συμπεριφορές. Οι ζώνες αυτές όχι μόνο στροβιλίζονται γύρω από τον πλανήτη σε διαφορετικά υψόμετρα αλλά κινούνται και προς αντίθετες κατευθύνσεις, ένα φαινόμενο που οι επιστήμονες προσπαθούν να κατανοήσουν.
Τα σπερματοζωάρια δεν υπακούουν στον τρίτο νόμο του Νεύτωνα
Παρατηρώντας τον Δία σε διάφορα μήκη κύματος, οι ερευνητές μπορούν να αποκαλύψουν λεπτομέρειες αόρατες στα οπτικά τηλεσκόπια. Για παράδειγμα, τα πιο ισχυρά σέλας του Δία, που λάμπουν στο υπεριώδες φως, είναι ανεπαίσθητα μέσω των κανονικών τηλεσκοπίων.
Το James Webb, εξοπλισμένο με προηγμένες δυνατότητες υπέρυθρης ακτινοβολίας, έχει προσφέρει μια μοναδική προοπτική για την ανώτερη ατμόσφαιρα του Δία, συγκεκριμένα την περιοχή μεταξύ 25 και 50 χιλιομέτρων (15 έως 30 μίλια) πάνω από τις κορυφές των νεφών.
Αναλύοντας αυτές τις υπέρυθρες εικόνες, οι επιστήμονες εντόπισαν το μέχρι πρότινος ασαφές ρεύμα πίδακα (jetstream) ως ένα διακριτό χαρακτηριστικό. Αυτό το ισχυρό ρεύμα βρίσκεται περίπου 40 χιλιόμετρα (25 μίλια) πάνω από τα σύννεφα και τρέχει γύρω από τον Δία με την εκπληκτική ταχύτητα των 515 χιλιομέτρων την ώρα.
Η ανακάλυψη αυτή έχει σημαντικές επιπτώσεις στα καιρικά πρότυπα του Δία. Οι ερευνητές συνέκριναν τα νέα δεδομένα με παρατηρήσεις του Hubble σε χαμηλότερα επίπεδα σύννεφων, τα οποία κινούνται με τη μισή ταχύτητα του ρεύματος πίδακα. Τα ευρήματα αυτά προσφέρουν την ακριβέστερη μέχρι σήμερα μέτρηση της μεταβολής της ταχύτητας του ισημερινού ανέμου του Δία με βάση το υψόμετρο.
Η παρουσία χαρακτηριστικών καταιγίδων μικρής κλίμακας που εμφανίζονται και εξαφανίζονται μεταξύ των περιστροφών, σε συνδυασμό με τις μεταβαλλόμενες ταχύτητες ανέμου, υποδεικνύει κατακόρυφες διατμήσεις. Αυτό υποδηλώνει ότι το ρεύμα πίδακα μπορεί να είναι μέρος ενός προβλέψιμου καιρικού προτύπου, παρέχοντας μια ευκαιρία για περαιτέρω παρατήρηση.
Η ισημερινή στρατόσφαιρα του Δία, που βρίσκεται ψηλά πάνω από τους ανέμους στα σύννεφα, εμφανίζει ένα πολύπλοκο αλλά επαναλαμβανόμενο μοτίβο ανέμων και θερμοκρασιών.
Σύμφωνα με τον πλανητικό επιστήμονα Leigh Fletcher από το Πανεπιστήμιο του Leicester στο Ηνωμένο Βασίλειο, αν η ισχύς του νεοανακαλυφθέντος ρεύματος πίδακα συνδέεται με αυτό το ταλαντευόμενο μοτίβο της στρατόσφαιρας, οι επιστήμονες μπορούν να αναμένουν σημαντικές διακυμάνσεις του πίδακα τα επόμενα δύο έως τέσσερα χρόνια. Η προοπτική αυτή ενθουσιάζει τους ερευνητές, υποσχόμενη συναρπαστικές εξελίξεις στη μελέτη της περίπλοκης δυναμικής του καιρού του Δία.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
