Το μυστήριο με τα παράξενα αντικείμενα που αναβοσβήνουν στον ουρανό και είναι διάσπαρτα σε όλο το γαλαξία, μόλις έγινε πιο βαθύ. Από ότι φαίνεται κάτι βρίσκεται 15.000 έτη φωτός μακριά από τη Γη και δεν εκπέμπει απλά, αργά, μεθοδικά ραδιοκύματα, αλλά κάθε παλμός εκπέμπει και μήκη κύματος ακτίνων Χ, όπως ανακάλυψαν τυχαία οι ερευνητές. Ο λόγος για το ASKAP J1832-0911.
Πρόκειται για μια εντελώς νέα συμπεριφορά, που οι επιστήμονες δυσκολεύονται να εξηγήσουν.
«Αυτό το αντικείμενο είναι διαφορετικό από οτιδήποτε έχουμε δει πριν», λέει ο αστρονόμος Ziteng (Andy) Wang, του Πανεπιστημίου Curtin και του Διεθνούς Κέντρου Ραδιοαστρονομικής Έρευνας (ICRAR) στην Αυστραλία.
Εδώ και χρόνια, έχουμε πολύ ισχυρά ραδιοτηλεσκόπια στην αυστραλιανή έρημο, που συλλέγουν δεδομένα και παρατηρήσεις αντικειμένων που εκπέμπουν μεγάλους παλμούς ραδιοκυμάτων με μεγάλα διαλείμματα μεταξύ κάθε εκπομπής.
Το πρώτο που ανιχνεύθηκε, περιγράφεται λεπτομερώς σε μια δημοσίευση του 2022 και βρίσκεται 4.000 έτη φωτός μακριά. Εκπέμπει ραδιοκύματα για 30-60 δευτερόλεπτα, κάθε 18 λεπτά. Το επόμενο βρέθηκε να βρίσκεται 15.000 έτη φωτός μακριά, εκπέμποντας πεντάλεπτες εκρήξεις ραδιοκυμάτων κάθε 22 λεπτά. Το τρίτο που εντοπίστηκε , 5.000 έτη φωτός μακριά, εκπέμπει 30 έως 60 δευτερόλεπτα ραδιοκυμάτων κάθε 2,9 ώρες.
Αυτά τα φαινόμενα είναι γνωστά σαν μεταβατικά φαινόμενα μακράς περιόδου (LPT) και μέχρι σήμερα, περίπου 10 έχουν ανακαλυφθεί από παρατηρητήρια σε όλο τον κόσμο. Όμως το πιο πρόσφατο, ανεβάζει πολύ τον πήχη. Το ASKAP J1832-0911 εκπέμπει έναν παλμό δύο λεπτών, κάθε 44 δευτερόλεπτα και αποτελείται αποκλειστικά από ραδιοκύματα και ακτίνες X.
Μπορεί να μην το μαθαίναμε ποτέ για αυτό, αν το ραδιοτηλεσκόπιο Australian Square Kilometre Array Pathfinder και το Παρατηρητήριο ακτίνων Χ Chandra της NASA δεν τύχαινε να παρακολουθούν το ίδιο κομμάτι του ουρανού ταυτόχρονα και κατέγραψαν ταυτόχρονες παρατηρήσεις που αποκάλυψαν την παράξενη συμπεριφορά.
«Η ανακάλυψη ότι το ASKAP J1832-0911 εξέπεμπε ακτίνες Χ ήταν σαν να έβρισκα βελόνα σε άχυρα», λέει ο Wang.
«Το ραδιοτηλεσκόπιο ASKAP έχει ευρύ πεδίο θέασης του νυχτερινού ουρανού, ενώ το Chandra παρατηρεί μόνο ένα κλάσμα αυτού. Έτσι, ήταν ευτύχημα που το Chandra παρατήρησε την ίδια περιοχή του νυχτερινού ουρανού την ίδια στιγμή».
Μάλιστα, οι παλμοί του αντικειμένου είναι πάρα πολύ φωτεινή, με τη φωτεινότητα των δύο ειδών εκπομπής να συσχετίζεται. Αυτό που γνωρίζουμε για το αντικείμενο, είναι πως είναι συμπαγές και πως δεν είχε ανιχνευθεί κάποια εκπομπή πριν τον Νοέμβριο του 2023, κάτι που υποδηλώνει πως έγινε ενεργό πολύ πρόσφατα. Όμως, είναι πάρα πολύ δύσκολο να προσδιορίσουμε τι είναι αυτό το αντικείμενο.
«Το ASKAP J1832-0911 θα μπορούσε να είναι ένα μάγναστρο (ο πυρήνας ενός νεκρού αστέρα με ισχυρά μαγνητικά πεδία) ή θα μπορούσε να είναι ένα ζεύγος αστέρων σε ένα δυαδικό σύστημα όπου το ένα από τα δύο είναι ένας έντονα μαγνητισμένος λευκός νάνος (ένα αστέρι χαμηλής μάζας στο τέλος της εξέλιξής του)», λέει ο Wang.
«Ωστόσο, ακόμη και αυτές οι θεωρίες δεν εξηγούν πλήρως αυτό που παρατηρούμε. Αυτή η ανακάλυψη θα μπορούσε να υποδηλώνει έναν νέο τύπο φυσικής ή νέα μοντέλα αστρικής εξέλιξης», συνέχισε.
Και στην Ελλάδα διαθέσιμος ο νέος εξοπλισμός του Starlink
Όμως και οι δύο πιθανές εξηγήσεις, παρουσιάζουν προβλήματα. Αν και οι παλμοί ραδιοκυμάτων και ακτίνων X, ταιριάζουν με τη συμπεριφορά ενός μάγναστρου, οι άλλες εκπομπές του αντικειμένου δεν ταιριάζουν. Αντίστοιχα και με το σενάριο του λευκού νάνου, οι εκπομπές του ASKAP J1831-0911 είναι 7 φορές ισχυρότερες από αυτό που θα έπρεπε να είναι, ενώ είναι πολωμένες με τρόπο που δε θα βλέπαμε σε έναν λευκό νάνο.
Τώρα, οι επιστήμονες προσπαθούν να δουν αν και άλλοι LPT εκπέμπουν ακτινοβολία X, εκτός από ραδιοκύματα και αν το κάνουν, πόσο συχνή είναι αυτή η συμπεριφορά.
Πάντα υπάρχει και η πιθανότητα το ASKAP J1831-0911 να είναι ένα εντελώς νέο αντικείμενο που δεν έχουμε ξαναδεί στο παρελθόν και αυτό το κάνει ακόμα πιο συναρπαστικό. Η παρουσία ακτίνων X σημαίνει πως οποιαδήποτε εξήγηση θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν.
«Η εύρεση ενός τέτοιου αντικειμένου υποδηλώνει την ύπαρξη πολλών περισσότερων», λέει ο αστρονόμος Nanda Rea του Ινστιτούτου Διαστημικής Επιστήμης και του Καταλανικού Ινστιτούτου Διαστημικών Σπουδών στην Ισπανία.
«Η ανακάλυψη της παροδικής εκπομπής ακτίνων Χ ανοίγει νέες γνώσεις σχετικά με τη μυστηριώδη φύση τους».
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο Nature.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
