Τα τελευταία 75 χρόνια η ανθρωπότητα έχει στείλει χιλιάδες πράγματα στο διάστημα, από πυραύλους και δορυφόρους, μέχρι ανθρώπους, μύγες και άλλα ζώα. Με όλα αυτά που εκτοξεύονται στο Διάστημα, δεν έχουμε σκεφτεί πως στέλνουμε και βακτήρια μαζί τους. Από ότι φαίνεται έχουμε εξάγει πολλά, καθώς μόνο πέρυσι, στείλαμε 2.644 αντικείμενα στο διάστημα. Πάρα πολλά έχουμε στείλει και στον ISS (Διεθνή Διαστημικό Σταθμό) και πολλά από αυτά ίσως είχαν βακτήρια.
Τις περισσότερες φορές τα βακτήρια είναι αβλαβή, όμως άλλες φορές μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνα. Το 2018, ανακαλύφθηκε το βακτήριο Enterobacter bugandensis, στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), το οποίο μπορεί να προκαλέσει ασθένειες.
Τότε είχαν αναφερθεί μόνο πέντε στελέχη του βακτηρίου, τα οποία σύμφωνα με προηγούμενες μελέτες συσχετίζονται με σοβαρές κλινικές λοιμώξεις. Μετά από περαιτέρω έρευνες, ανακαλύφθηκαν άλλα οκτώ στελέχη των ανθεκτικών βακτηρίων.
Φυσικά, τα μικρόβια και τα βακτήρια που καταλαμβάνουν τον ίδιο χώρο με τους αστροναύτες στον ISS είναι ζωτικής σημασίας για την ευημερία και την υγεία τους, οπότε όταν υπάρχει ένα επικίνδυνο βακτήριο στο σκάφος που στη συνέχεια αρχίζει να μεταλλάσσεται, υπάρχουν ανησυχίες.
Αν και ο ISS είναι ένα υψηλά ελεγχόμενο περιβάλλον, που χαρακτηρίζεται από μικροβαρύτητα και αυξημένα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα, οι μικροοργανισμοί συνεχίζουν να διεισδύουν σε αυτόν. Μάλιστα, πιστεύεται πως μικροοργανισμοί που εκτίθεται στη μικροβαρύτητα, μπορούν να αποκτήσουν αντίσταση στα αντιβιοτικά, αλλά και αυξημένη λοιμογόνο δύναμη, μέσω των ταχειών μεταλλάξεων και την οριζόντιας μεταφοράς γονιδίων.
Ο Enterobacter bugandensis βρήκε τη θέση του στον ISS και επιβλήθηκε στους άλλους γήινους μικροοργανισμούς.
Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, το βακτήριο είναι ένα ευκαιριακό παθογόνο. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να προσβάλει κάποιον άνθρωπο, αν αυτός παλεύει ήδη με κάποια άλλη ασθένεια ή αν έχει εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα για άλλους λόγους. Αυτό όμως είναι σύνηθες για αστροναύτες που βρίσκονται στο διάστημα για παρατεταμένη περίοδο.
Για χάρη της υγείας των αστροναυτών, είναι σημαντικό οι επιστήμονες να γνωρίζουν πώς μπορεί να μεταλλάσσονται τα βακτήρια όταν βρίσκονται στο διάστημα, κάτι για το οποίο η μελέτη είχε στόχο να μάθει.
Όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο το παθογόνο μπορεί να επηρεάσει ένα άτομο, η μελέτη αναφέρει: «Τα είδη Enterobacter δρουν ως ευκαιριακά ανθρώπινα παθογόνα, προκαλώντας νοσοκομειακές λοιμώξεις όπως βακτηριαιμία, λοίμωξη κατώτερου αναπνευστικού, οστεομυελίτιδα, σήψη και ουρολοίμωξη». Όλα αυτά είναι σοβαρές ασθένειες και προκαλούνται από ένα βακτήριο που πιθανότατα έχει αποκτήσει ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά.
Σύμφωνα με την μελέτη, η μοναδική φύση των πιέσεων του διαστημικού περιβάλλοντος, που διαφέρει από οποιοδήποτε σημείο στη Γη, θα μπορούσε να οδηγεί αυτές τις γονιδιωματικές προσαρμογές.
Ελπίζεται ότι τα ευρήματα θα «προσφέρουν ένα παράθυρο στη δυναμική του μικροβιακού οικοσυστήματος εντός του ISS» σε μια προσπάθεια να μετριαστούν οι κίνδυνοι που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν οι αστροναύτες που συνδέονται με πιθανές παθογόνες απειλές.
Άρα, τα βακτήρια μεταλλάσσονται σε κάτι πολύ ισχυρότερο και πιο ανθεκτικό στο Διάστημα, που πιθανότατα θα πρέπει να έχουμε στο νου μας στις μελλοντικές αποστολές. Το 2030 ο Διεθνής Διαστημικό Σταθμός θα σταματήσει την λειτουργία του και μπει στην ατμόσφαιρα της Γης, ώστε να καεί και να πέσει στην θάλασσα. Τα δεδομένα που συλλέγονται για τα βακτήρια σε αυτόν, θα αποτελέσουν σημείο αναφοράς για τους μελλοντικούς διαστημικούς σταθμούς, αλλά και για τα μακροχρόνια ταξίδια της ανθρωπότητας στο διάστημα.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο Microbiome Journal.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
