Ο εγκέφαλος των σύγχρονων ανθρώπων είναι κατά 13% μικρότερος από εκείνον του Homo Sapiens που έζησε 100.000 χρόνια πριν. Παραδοσιακά, ο εγκέφαλός μας θεωρείται ως το σημείο που διαχωρίζει το είδος μας από τα άλλα ζώα. Η ικανότητά μας να σκεφθούμε και να καινοτομήσουμε μας επέτρεψε να κάνουμε πράγματα από την επινόηση του τροχού, μέχρι και την κατοίκηση του Άρη. Ωστόσο κάτι περίεργο συμβαίνει με τον ανθρώπινο εγκέφαλο και κανείς δεν ξέρει γιατί.
Ο καθηγητής Brian Cox τελειώνει τη θεωρία της Επίπεδης Γης με τον καλύτερο δυνατό τρόπο
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος σε σύγκριση με άλλα ζώα παρόμοιου μεγέθους είναι ιδιαίτερα μεγάλος. Σχεδόν τετραπλασιάστηκε στα 6 εκατομμύρια χρόνια από τότε που το είδος μας μοιραζόταν ένα κοινό πρόγονο με τους χιμπατζήδες. Ωστόσο μελέτες δείχνουν ότι η τάση αυτή έχει αντιστραφεί στο Homo sapiens. Στο είδος μας, το μέσο μέγεθος του εγκεφάλου συνεχώς συρρικνώνεται τα τελευταία 100.000 χρόνια.
Για παράδειγμα σε μια σύγχρονη μελέτη το 2023, o Ian Tattersall, παλαιοανθρωπολόγος, παρακολούθησε τον όγκο του εγκεφάλου των αρχαίων ανθρωποειδών στο πέρασμα του χρόνου. Ξεκίνησε με τα αρχαιότερα γνωστά είδη και κατέληξε στους σύγχρονους ανθρώπους.
Διαπίστωσε ότι η ταχεία επέκταση του εγκεφάλου συνέβη ανεξάρτητα σε διαφορετικά είδη ανθρωποειδών και σε διαφορετικούς χρόνους στην Ασία, την Ευρώπη και την Αφρική. Τα είδη των οποίων οι εγκέφαλοι μεγάλωσαν με την πάροδο του χρόνου περιλαμβάνουν τους Australopithecus afarensis, Homo erectus, Homo heidelbergensis και Homo neanderthalensis.
Σπάνιο γιγάντιο καλαμάρι βαθέων υδάτων εμφανίστηκε σε βίντεο
Ωστόσο αυτό άλλαξε με την άφιξη των σύγχρονων ανθρώπων. Τα κρανία των αντρών και των γυναικών είναι κατά μέσο όρο 12.7% μικρότερα από του Homo sapiens που έζησε κατά τη τελευταία περίοδο των παγετώνων.
Ο Tattersall πιστεύει ότι η συρρίκνωση των εγκεφάλων ξεκίνησε από τότε που οι άνθρωποι άρχισαν να επικοινωνούν με τη γλώσσα. Αυτό οδήγησε στην αναδιοργάνωση των νευρικών οδών του εγκεφάλου με έναν πιο αποτελεσματικό τρόπο επισημαίνει. Με άλλα λόγια, καθώς ο μικρότερος και καλύτερα οργανωμένος ανθρώπινο εγκέφαλος ήταν σε θέση να εκτελεί πιο πολύπλοκους υπολογισμούς, οι μεγαλύτεροι εγκέφαλοι έγιναν απλά περιττοί.
«Μου φαίνεται ότι οι προκάτοχοί μας πιθανώς επεξεργάζονταν τις πληροφορίες με έναν διαφορετικό τρόπο, και η νοημοσύνη σε αυτό το πλαίσιο ήταν ανάλογη με το μέγεθος του εγκεφάλου. Δηλαδή, όσο μεγαλύτερος ήταν ο εγκέφαλός τους, τόσο περισσότερα αποκόμιζαν από αυτόν, λέει ο Tattersall. Αλλά ο δικός μας τρόπος σκέψης είναι διαφορετικός. Αποδομούμε τον κόσμο γύρω μας σε ένα λεξιλόγιο αφηρημένων συμβόλων και επανασυνθέτουμε αυτά τα σύμβολα για να θέσουμε ερωτήσεις όπως «Τι θα γινόταν αν;». Το είδος αυτό της σκέψης πρέπει να απαιτούσε ένα πολύ πιο πολύπλοκο σύνολο συνδέσεων μέσα στον ανθρώπινο εγκέφαλο από ό,τι υπήρχε νωρίτερα. Η πρότασή μου είναι ότι η ύπαρξη αυτών των επιπλέον συνδέσεων επέτρεπε στον ανθρώπινο εγκέφαλο να λειτουργεί με πολύ πιο αποδοτικό τρόπο».
Ωστόσο άλλοι επιστήμονες διαφωνούν, τονίζοντας ότι όπως δείχνουν απολιθώματα, ο εγκέφαλος άρχισε να συρρικνώνεται πολύ πιο πρόσφατα από ότι αναφέρει ο Τattersall άρα δεν συνδέεται με την ανακάλυψη της γλώσσας.
Η Jeff Morgan Stibel από το Natural History Museum στη California έχει διαφορετική άποψη. Υποστηρίζει σε έρευνά της ότι η συρρίκνωση των εγκεφάλων ξεκινά τα τελευταία 17.000 χρόνια, από το τέλος της τελευταίας περιόδου των παγετώνων, άρα μικραίνουν καθώς το κλίμα γίνεται πιο ζεστό.
Τέλος, ο Jeremy DeSilva, από το Dartmouth College υποστηρίζει τη θεωρία των σύγχρονων πολιτισμών. Ότι ο εγκέφαλος μικραίνει μόλις πριν 3.000 χρόνια, από τότε που οι σύγχρονοι πολιτισμοί αρχίζουν να εμφανίζονται, αν και αυτή η θεωρία δεν γίνεται αποδεκτή, πόσο μάλλον όταν σε πολιτισμούς όχι τόσο προηγμένοι και περίπλοκοι, ο εγκέφαλος συρρικνώθηκε και εκεί. Κάτι άλλο πρέπει να παίζει ρόλο.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
