Στις 18 Μαΐου 1991, o κοσμοναύτης Sergei Krikalev άφησε πίσω του τη Γη για να πάει στον σοβιετικό διαστημικό σταθμό Mir. Όταν όμως ήταν στο διάστημα, η Σοβιετική Ένωση σταμάτησε να υπάρχει, κάνοντας τον Krikalev, τουλάχιστον για λίγους μήνες, τον «τελευταίο Σοβιετικό Πολίτη».
Ο Krikalev μεγάλωσε στο Λένινγκραντ και απέκτησε πτυχίο μηχανολόγου μηχανικού, πριν ξεκινήσει να εργάζεται ως μηχανικός πυραύλων στην NPO Energia, όπου μεταξύ των άλλων εργάστηκε ως μέλος της ομάδας διάσωσης όταν κατάρρευσε ο διαστημικός σταθμός Salyut 7, το 1985. Λίγο αργότερα επιλέχθηκε σαν κοσμοναύτης και πέρασε χρόνια εκπαίδευσης, αναλαμβάνοντας τα πάντα, από την επισκευή του διαστημικού σταθμού μέχρι τους διαστημικούς περιπάτους.
Όπως είναι λογικό όμως, η εκπαίδευση δεν τον προετοίμασε για να γνωρίζει τι πρέπει να κάνεις όταν μείνεις στο διάστημα χωρίς επίσημο διαστημικό οργανισμό στη Γη, ώστε να του δώσει οδηγίες, εντολές και πληροφορίες.
Τα πάντα πήγαν λάθος από την αρχή. Καθώς το διαστημόπλοιο μετέφερε τον Krikalev και τους δύο ακόμα κοσμοναύτες, τη στιγμή που πλησίαζε τον Mir, το σύστημα στόχευσης για την πρόσδεση στον διαστημικό σταθμό, έπαθε βλάβη. Αυτό σημαίνει πως η πρόσδεση έγινε από τον Krikalev χειροκίνητα. Λίγα εκατοστά να έχανε τον στόχο, αυτό θα ήταν μοιραίο για τον ίδιο και τους υπόλοιπους κοσμοναύτες. Όμως, ο Krikalev διατήρησε την ψυχραιμία του και προσδέθηκε με επιτυχία. Στο πλήρωμα ήταν και η πρώτη Βρετανίδα αστροναύτης, Helen Sharman, που επιβιβάστηκε στον Mir.
Ο ίδιος ο Krikalev λάτρευε το γεγονός πως βρισκόταν στον Mir και το διάστημα. Εκτός από το ότι έβλεπε τη Γη από το σημείο παρατήρησης, λάτρευε «την αίσθηση ελευθερίας που βιώνεις στην έλλειψη βαρύτητας», δήλωσε στην εφημερίδα The Guardian το 2015. «Νιώθεις σαν πουλί που μπορεί να πετάξει!»
Όσο ο Krikalev έκανε τις εργασίες του στο διαστημικό σταθμό, η Σοβιετική Ένωση είχε ήδη να αντιμετωπίζει προβλήματα και να καταρρέει. Πλέον, ο κόσμος μάθαινε ελάχιστα πράματα για τον Mir.
«Ήταν μια μακρά διαδικασία και μαθαίναμε τα νέα, όχι όλα ταυτόχρονα, αλλά ακούσαμε για το δημοψήφισμα, για παράδειγμα», εξήγησε ο Krikalev. «Έκανα τη δουλειά μου και ανησυχούσα περισσότερο για όσους βρίσκονταν εκεί – τις οικογένειές μας και τους φίλους μας – είχαμε όλα όσα χρειαζόμασταν!»
Όμως, ακόμα και ο διαστημικός σταθμός επηρεάστηκε από όσα συνέβαιναν 358 χιλιόμετρα μακριά, στην επιφάνεια της Γης. Με το Καζακστάν να διεκδικεί την ανεξαρτησία του, ο Σοβιετικός Πρόεδρος Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ανακοίνωσε πως ένας Καζάκος κοσμοναύτης θα επιβιβαστεί στον Mir, ώστε να κατευνάσει τα πνεύματα.
Τότε όμως δε γνωρίζαμε πάρα πολλά για τις επιπτώσεις που έχει στο σώμα η μακρά παραμονή στο διάστημα.
«Έχω αρκετή δύναμη; Θα μπορέσω να προσαρμοστώ σε αυτή τη μεγαλύτερη παραμονή για να ολοκληρώσω το πρόγραμμα;» φέρεται να έθεσε ο Krikalev σε συνέντευξή του σε ρωσικά μέσα ενημέρωσης. «Φυσικά, κάποια στιγμή είχα τις αμφιβολίες μου».
Πίστωση εικόνας: MSFC/NASA
Τον Οκτώβριο του 1991, η αποστολή Soyuz TM-13 έφτασε στο Mir. Σε αυτήν την ανορθόδοξη αποστολή μετέφεραν τον Σοβιετικό διοικητή Alexander Volkov και τον Καζάκο κοσμοναύτη Toktar Aubakirov, μαζί με τον Αυστριακό αστροναύτη Franz Viehböck. Η παρουσία του Αουμπακίροφ, του πρώτου ατόμου από το Καζακστάν που πήγε στο διάστημα, χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο για να πειστεί η τότε ΕΣΣΔ του Καζακστάν να συνεχίσει να φιλοξενεί εκτοξεύσεις από το κοσμοδρόμιο του Baikonur.
Όμως δεν ήταν όλα ρόδινα. Ο Aubakirov kai o Viehböck δεν είχαν εκτενή εκπαίδευση, οπότε δεν ήταν και κατάλληλα προετοιμασμένοι για μακροχρόνιες επιχειρήσεις στον Mir. Αυτό σημαίνει πως δεν ήταν σε θέση να αντικαταστήσουν τον Krikalev σαν μηχανικό πτήσης. Για αυτό, λίγο πάνω από μία εβδομάδα, επέστρεψαν στη Γη παίρνοντας μαζί τους όλο το πλήρωμα, εκτός από τον Krikalev και τον Volkov.
O Mir ήταν ένας πολύ μικρός διαστημικός σταθμός και πρακτικά ο εφιάλτης κάθε κλειστοφοβικού. Σίγουρα δεν ήταν ένα μέρος για να κάτσει κάποιος με ελάχιστη παρέα, χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης. Αρκετοί το περιέγραφαν σαν παγίδα θανάτου, που έμενε ενωμένο με σύρμα δεσίματος, ταινία και μεγάλες δώσεις WD-40.
Στη συνέχεια, στις 25 Δεκεμβρίου 1991, η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε οριστικά. Με την κατάρρευση, υπήρχαν ακόμη λιγότερα χρήματα για μια αποστολή που θα απάλλασσε τον Krikalev από τα καθήκοντά του. Αν όλα τα άλλα αποτύγχαναν, υπήρχε η κάψουλα Soyuz που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για διαφυγή, αν και αυτό θα μπορούσε να σημαίνει θυσία του διαστημικού σταθμού.
«Το ισχυρότερο επιχείρημα ήταν οικονομικό, επειδή αυτό τους επιτρέπει να εξοικονομούν πόρους εδώ», είπε ο Krikalev ενώ ήταν ακόμα στον Mir. «Λένε ότι είναι δύσκολο για μένα – δεν είναι και τόσο καλό για την υγεία μου. Αλλά τώρα που η χώρα βρίσκεται σε τέτοια δύσκολη θέση, η ευκαιρία να εξοικονομηθούν χρήματα πρέπει να είναι ύψιστη προτεραιότητα».
Η Vodafone σε μεγάλη ανακοίνωση έκπληξη! Με αύξηση παροχών για όλους χωρίς αύξηση τιμών
Συμφωνίες ανάμεσα στην Ρωσία και τις ΗΠΑ έγιναν, με τις οποίες εξασφαλίστηκε η απαραίτητη χρηματοδότηση, ώστε να σταλούν οι περισσότεροι αστροναύτες και κοσμοναύτες σε τροχιά, μέχρι τότε. Στις 15 Μαρτίου 1992, έχοντας διανύσει 311 συνεχόμενες ημέρες στο διάστημα, ο Krikalev επέστρεψε στη Γη, μαζί με τον Volkov και έναν Γερμανό αστροναύτη ονόματι Klaus-Dietrich Flade.
Όταν ο Krikalev και ο Volkov έφυγαν από τη Γη, ήταν πολίτες της Σοβιετικής Ένωσης. Όταν επέστρεψαν το κράτος δεν υπήρχε και αυτό τους έδωσε το παρατσούκλι «οι τελευταίοι σοβιετικοί πολίτες».
Μπορεί η εμπειρία να ήταν δραματική για τους περισσότερους, σπάζοντας κάθε ρεκόρ παραμονής στο διάστημα, όμως ο Krikalev επέστρεψε αμέσως στην εκπαίδευσή του και πραγματοποίησε περισσότερες αποστολές στο μέλλον. Τελικά, συμπλήρωσε 803 ημέρες στο διάστημα, ένα ρεκόρ που έμεινε για αρκετά χρόνια, πριν το σπάσουν ξανά, Ρώσοι κοσμοναύτες. Χάρη στη σχετικότητα και τη διαστολή του χρόνου, έχει ταξιδέψει στο μέλλον κατά ένα εντυπωσιακό 0,2 δευτερόλεπτα.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
