Πάνω από 2.8 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (ΣΚΠ ή MS). Πρόκειται για μια αυτοάνοση πάθηση, που έχει σαν αποτέλεσμα το ανοσοποιητικό να καταστρέφει τμήματα των νεύρων στον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στην κίνηση, την όραση, την ισορροπία και την αίσθηση.
Τα περισσότερα συμπτώματα της Σκλήρυνσης Κατα Πλάκας μπορούν να αντιμετωπιστούν με καθημερινές φαρμακευτικές αγωγές, όμως δεν έχουμε βρει κάποιον τρόπο για μόνιμη θεραπεία ή για την πρόληψη, προς το παρόν. Αυτό οφείλεται στη σύνθετη ανοσολογική απόκριση που οδηγεί σε αυτή την ασθένεια.
Όμως πρόσφατα αναπτύχθηκε μια νέα εξέταση αίματος, που μπορεί να μας επιτρέψει να εκτιμήσουμε την ισχύ της ανοσολογικής απόκρισης σε άτομα με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας. Αυτή η εξέταση μας φέρει ένα βήμα πιο κοντά στην κατανόηση των αιτιών της ΣΚΠ, ενώ θα βοηθήσει πάρα πολύ στην ανάπτυξη καλύτερων θεραπειών για την πάθηση.
Όμως, η επιστημονική κοινότητα εξακολουθεί να μην είναι σίγουρη για το τι προκαλεί στην Σκλήρυνση Κατά Πλάκας. Όμως, όλο και περισσότερα δεδομένα υποδηλώνουν πως ο κύριος οδηγός της πάθησης, είναι ο ιός Epstein-Barr (γνωστός και ως αδενικός πυρετός ή λοιμώδης μονοπυρήνωση).
Ο ιός Epstein-Barr (EBV) μεταδίδεται μέσω του σάλιου και συνήθως μολύνει τα παιδιά σε νεαρή ηλικία. Τα συμπτώματα είναι ήπια και θυμίζουν το κοινό κρυολόγημα. Όμως το σώμα δεν καθαρίζει ποτέ από τον ιό, καθώς το ανοσοποιητικό σύστημα θεωρεί πως είναι αβλαβής. Τα άτομα με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας, έχουν μια ανώμαλη ανοσολογική απόκριση σε αυτόν τον ιό, που μπορεί να είναι υπεύθυνος για τη νόσο.
Η σχέση του ιού Epstein-Barr και της ΣΚΠ δεν είναι κάτι νέο. Έχει φανεί και σε πολλές παλαιότερες μελέτες, πο υπογραμμίζουν τον υψηλό επιπολασμό του ιού σε άτομα με ΣΚΠ. Όμως, το 2022, μια τεράστια μελέτη σε περισσότερους από 10 εκατομμύρια νεαρούς ενήλικες, έδωσε μια ισχυρή επιδημιολογική βάση για αυτή τη σύνδεση.
Σε αυτή τη μελέτη, οι συμμετέχοντες παρατηρήθηκαν για 20 χρόνια και διαπιστώθηκε πως ο κίνδυνος για Σκλήρυνση Κατά Πλάκας αυξήθηκε 32 φορές μετά από λοίμωξη του ιού Epstein-Barr. Δεν βρέθηκαν άλλες ιογενείς λοιμώξεις που να αυξάνουν τον κίνδυνο ΣΚΠ.
Η μελέτη δείχνει επίσης πως οι πρωτεΐνες που περιβάλουν EBNA-1 (συστατικό του ιού Epstein-Barr) και μυελίνη (η εξωτερική επικάλυψη των νεύρων μας), μοιράζονται παρόμοια δομή. Σε φυσιολογικές συνθήκες, η μυελίνη διατηρεί τα νεύρα μας υγιή, αλλά σε άτομα με ΣΚΠ, το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει την μυελίνη σαν εισβολέα και της επιτίθεται.
Αυτό το εύρημα παρέχει ένα σημαντικό σημείο εκκίνησης για την έρευνα που διερευνά τους μηχανισμούς πίσω από την ανώμαλη ανοσολογική αντίδραση που οδηγεί στην ΣΚΠ. Μπορεί επίσης να επιτρέψει στους ερευνητές κάποια μέρα να αναπτύξουν καλύτερες θεραπείες για τη σκλήρυνση κατά πλάκας.
Εξέταση αίματος για Σκλήρυνση Κατά Πλάκας
Τα συμπτώματα της ΣΚΠ, συνήθως αντιμετωπίζονται με ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, που καταστέλλουν την ανοσολογική απόκριση του σώματος, ώστε να μειωθεί η σοβαρότητα των συμπτωμάτων της ΣΚΠ. Αυτά τα φάρμακα όμως έχουν σοβαρές ανεπιθύμητες παρενέργειας, όπως πονοκέφαλο, πόνο στο στομάχι και γαστρεντερικά προβλήματα. Και όντας ανοσοκατασταλτικά, οδηγεί σε συχνότερες λοιμώξεις του θώρακα, των κόλπων και της ουροδόχου κύστης.
Τα αντιιικά φάρμακα θα μπορούσαν να είναι μια άλλη πιθανή οδός θεραπείας. Αυτά στοχεύουν έναν συγκεκριμένο ιό στο σώμα και εμποδίζουν την αναπαραγωγή του. Επειδή αυτά στοχεύουν μόνο έναν συγκεκριμένο ιό, δεν μειώνουν το συνολικό ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος.
Υπήρξαν μια σειρά από ενδιαφέρουσες αναφορές περιπτώσεων ατόμων με σκλήρυνση κατά πλάκας που ανέπτυξαν επίσης τον ιό HIV και τους χορηγήθηκαν αντιιικά φάρμακα – ένα τυπικό μέρος της φροντίδας για τον HIV , καθώς εμποδίζουν την αναπαραγωγή του ιού.
Η εκπληκτική συνέπεια ήταν ότι τα συμπτώματα της ΣΚΠ σε αυτά τα άτομα φάνηκε να υποχωρούν. Αυτό υποδηλώνει ότι τα αντιικά θα μπορούσαν να είναι μια χρήσιμη θεραπεία. Αποτρέποντας την αναπαραγωγή του EBV στο σώμα, θα μπορούσε να βοηθήσει στην ύφεση της ΣΚΠ.
Φαίνεται απλό, αλλά δεν είναι. Μέχρι σήμερα δεν είχαμε τρόπο να γνωρίζουμε πόσο ισχυρή είναι η απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος κατά του ιού Epstein Barr, σε ασθενείς με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας. Η νέα εξέταση αναπτύχθηκε με αυτό κατά νου, ώστε να ποσοτικοποιεί την ανοσολογική απόκριση του οργανισμού στον ιό Epstein-Barr.
Για να ελεγχθεί η λειτουργικότητα της νέας εξέτασης, πάρθηκαν δείγματα από 145 άτομα συνολικά, με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας, επιληψία και από άτομα χωρίς υπάρχουσες ιατρικές παθήσεις. Μετά την εξέταση των δειγμάτων, επιβεβαίωσαν τα αποτελέσματα με εργαστηριακές εξετάσεις, πως κάθε συμμετέχοντας είχε σημάδια προηγούμενης μόλυνσης από τον ιό Epstein-Bar.
O κύριος στόχος μας ήταν η σκλήρυνση κατά πλάκας, και ήθελαν να συγκρίνουν πώς οι ανοσολογικές αποκρίσεις αυτών των συμμετεχόντων διέφεραν σε σύγκριση με άτομα χωρίς υπάρχουσες παθήσεις υγείας και με άτομα με διαφορετική νευρολογική πάθηση που δεν συνδέεται με τον EBV.
Διαπιστώθηκε πως η ανοσολογική απόκριση στον ιό Epstein-Barr (EBV) ήταν υψηλότερη από όλες τις άλλες ομάδες. Αυτό ενισχύει την ιδέα ότι είναι η ανοσολογική απόκριση στον EBV που είναι υπεύθυνη για την πρόκληση σκλήρυνσης κατά πλάκας.
Την ίδια στιγμή, φάνηκε πως τα υπάρχοντα φάρμακα της Σκλήρυνσης Κατά Πλάκας, επηρεάζουν την απόκριση του ανοσοποιητικού μας στον EBV. Φάρμακα που εξαντλούν τα κυκλοφορούντα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος (γνωστά ως Β κύτταρα) φάνηκε σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας να δημιουργούν μια ανοσολογική απόκριση στον EBV που ήταν ισοδύναμη με την ανοσοαπόκριση που είχαν οι υγιείς συμμετέχοντες στον ιό.
Δείτε τον Steve Jobs να περιγράφει τα AI chatbots το 1985! [Βίντεο]
Η επιστημονική ομάδα πίσω από την νέα εξέταση, ενδιαφερόταν για το αποτέλεσμα καθώς ο ακριβής μηχανισμός δράσης που έχουν αυτά τα φάρμακα που καταστρέφουν τα Β κύτταρα στη ΣΚΠ δεν έχει κατανοηθεί. Μια θεωρία ήταν ότι αυτά τα φάρμακα καθαρίζουν τον EBV από το σύστημα επιτιθέμενοι στα Β κύτταρα που κρύβει ο ιός. Ήταν δύσκολο να αποδειχτεί αυτό, αλλά τα ευρήματα της μελέτης υποστηρίζουν αυτή τη θεωρία.
Ένας από τους κύριους στόχους της μελέτης ήταν η ανάπτυξη ενός πιθανού τρόπου καταγραφής της επίδρασης των φαρμάκων που στοχεύουν τον EBV στη ΣΚΠ σε κλινικές δοκιμές Ο Hugh Kearney, Clinical Senior Lecturer, Clinical Medicine, Trinity College Dublin, που ηγήθηκε της μελέτης, πιστεύει πως η νέα εξέταση αίματος, έχει την δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί σε μελλοντικές κλινικές δοκιμές, με χρήση αντιικών ή εμβολείων, κατά του ιού Epstein-Barr, στη σκλήρυνση κατά πλάκας.
Αυτό το άρθρο είναι βασισμένο στο άρθρο του Hugh Kearney στο The Conversation.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
