Ένα άτομο στην Αριζόνα πέθανε από πανώλη, ανακοίνωσαν την Παρασκευή τοπικοί υγειονομικοί αξιωματούχοι. Η πανδημία που σκότωσε το 30-60% των ανθρώπων στην Ευρώπη, δεν έχει εξαλειφθεί και έκανε πάλι την εμφάνισή της. Αυτός είναι ο πρώτος θάνατος εδώ και 18 χρόνια και δείχνει πως αν και σπάνια στις μέρες μας, δεν έχει εξαλειφθεί πλήρως.
Τι είναι λοιπόν οι πανώλη ή πανούκλα;
Η λέξη «πανώλη» χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει οποιαδήποτε σημαντική επιδημία ή πανδημία, ενώ συνήθως προκαλεί φόβο και όχι άδικα. Από επιστημονικής άποψης όμως, η πανώλη είναι μια ασθένεια που προκαλείται από το βακτήριο Yersinia pestis.
Η πανώλη εμφανίζεται σε τρεις μορφές, βουβωνική, σηψαιμική και πνευμονική. Η βουβωνική λοίμωξη είναι η πιο συχνή και πήρε το όνομά της από τους «βουβώνες», οι οποίοι είναι οι επώδυνοι, πρησμένοι λεμφαδένες που προκαλεί η λοίμωξη. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, ρίγη και αδυναμία.
Η βουβωνική πανώλη συνήθως μεταδίδεται από ψύλλους που ζουν σε ζώα όπως αρουραίοι, σκύλοι λιβαδιών και μαρμότες. Όταν ένας μολυσμένος ψύλλος μεταπηδήσει σε άνθρωπο ξενιστή και τον δαγκώσει, αυτό μπορεί να προκαλέσει μόλυνση. Όμως, άνθρωποι μπορεί να μολυνθούν με πανώλη, μέσω του αγγίγματος ενός ζώου που έχει μολυνθεί από την ασθένεια.
Η σηψαιμική πανώλη εμφανίζεται εάν η βουβωνική πανώλη δεν αντιμετωπιστεί ή μπορεί να εμφανιστεί άμεσα εάν η ασθένεια εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος. Η σηψαιμική πανώλη προκαλεί αιμορραγία στα όργανα. Το όνομα προέρχεται από τη λέξη σηψαιμία, η οποία αναφέρεται σε μια σοβαρή λοίμωξη του αίματος.
Ο πρόσφατος θάνατος στην Αριζόνα των ΗΠΑ όμως, ήταν από πνευμονική πανώλη, που είναι η πιο σοβαρή μορφή από τις τρεις. Η βουβωνική πανώλη μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να εξαπλωθεί στους πνεύμονες, όπου και να εξελιχθεί σε πνευμονική πανώλη. Ωστόσο, η πνευμονική πανώλη μπορεί επίσης να εξαπλωθεί από άτομο σε άτομο μέσω μικροσκοπικών αναπνευστικών σταγονιδίων. Τα συμπτώματα είναι παρόμοια με τις άλλες μορφές πανώλης, όμως εδώ έχουμε και σοβαρή πνευμονία.
Περίπου το 30-60% των ανθρώπων που προσβάλλονται από βουβωνική πανώλη θα πεθάνουν, ενώ το ποσοστό θνησιμότητας μπορεί να φτάσει έως και 100% για την πνευμονική πανώλη εάν δεν αντιμετωπιστεί.
Αυτή η ασθένεια είναι μια από τις σημαντικότερες στην ιστορία. Η πανώλη του Ιουστινιανού (541–750 μ.Χ.) σκότωσε δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους στη δυτική Μεσόγειο, επηρεάζοντας έντονα την επέκταση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Η μεσαιωνική Μαύρη Πανώλη (1346–1353) ήταν επίσης σεισμική, σκοτώνοντας δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους και έως και το μισό του πληθυσμού της Ευρώπης. Προκλήθηκε κυρίως από το ότι η εκκλησία τότε χαρακτήρισε τις γάτες σαν το κατοικίδιο του διαβόλου, ξεκινώντας ένα κυνήγι κατά των γατών. Με τις γάτες να εξολοθρεύονται, τα ποντίκια αυξήθηκαν δραματικά και η πανούκλα ήρθε.
Η τρίτη και πιο πρόσφατη πανδημία πανώλης, εξαπλώθηκε από το εμπορικό δίκτυο της βρετανικής αυτοκρατορίας, από το 1855 μέχρι το 1960, με κορύφωση στις αρχές του 1900. Στοίχησε 12 εκατομμύρια ζωές στην Ινδία και έφτασε μέχρι και την Αυστραλία.
Η πανούκλα , η οποία εισήχθη για πρώτη φορά στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της τρίτης πανδημίας, μολύνει κατά μέσο όρο επτά άτομα ετησίως στα δυτικά της χώρας, λόγω της ενδημικότητάς της στους πληθυσμούς των μαρμότων και των σκύλων των λιβαδιών (τρωκτικά) εκεί. Η τελευταία μεγάλη έξαρση ήταν πριν από 100 χρόνια.
Οι θάνατοι ήταν αρκετά σπάνιοι, με μόνο 14 θανάτους τα τελευταία 25 χρόνια. Σε παγκόσμιο επίπεδο έχουμε μόνο μερικές χιλιάδες κρούσματα πανώλης τα τελευταία 10 χρόνια.
Τα περισσότερα κρούσματα έρχονται από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, την Μαδαγασκάρη και το Περού, ενώ έχουν καταγραφεί κρούσματα και στην Ινδία, την κεντρική Ασία και τις ΗΠΑ. Τα περισσότερα από αυτά είναι σε αγροτικές και γεωργικές περιοχές.
Χρεώσεις αναλήψεων μετρητών σε Πειραιώς – Η επίσημη ανακοίνωση
Η πανούκλα μπορεί εύκολα να αντιμετωπιστεί με τα κοινά αντιβιοτικά, συνήθως με μια αγωγή 10-14 ημερών, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει τόσο από του στόματος όσο και ενδοφλέβια αντιβιοτικά. Αλλά πρέπει να αντιμετωπιστεί γρήγορα.
Το τελευταίο περιστατικό ήταν πνευμονική πανώλη, που μεταφέρθηκε αερογενώς μέσω της αναπνοής. Μέχρι στιγμής δεν έχουμε ενδείξεις για εξάπλωση σε άλλους ασθενείς.
Η πανούκλα για πολλούς θεωρείται ασθένεια του παρελθόντος, όμως εξακολουθεί να υπάρχει και αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να στοιχίζει σε ζωές. Μπορεί να είναι πιο δύσκολο να καταλήξει σε πανδημία στις ανεπτυγμένες χώρες, όμως γενικότερα θα πρέπει να υπάρχει καθαριότητα και προσοχή, για να την αποφύγουμε.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
