Από τα πρώτα rovers που στείλαμε στον Άρη, τα Mariner και Viking, γνωρίζουμε πως ο Άρης κάποτε είχε νερό, με ποτάμια και λίμνες να τρέχουν στην επιφάνειά του, δημιουργώντας το τοπίο που βλέπουμε σήμερα. Αυτό υποδεικνύεται από συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που σχηματίζονται με την παρουσία νερού εδώ στη Γη, συμπεριλαμβανομένων των καναλιών ροής, των δέλτα, των ενυδατωμένων ορυκτών και των ιζηματογενών πετρωμάτων.
Εδώ και χρόνια όλες οι αποστολές μελετάνε το κλίμα και την ατμόσφαιρα του Άρη. Έτσι έχουμε βρει πως ο Άρης κάποτε ήταν ένας θερμότερος πλανήτης, με αρκετά περισσότερη υγρασία, περίπου πριν από 3.7 με 4.1 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, κατά τη διάρκεια της Νωαχικής περιόδου.
Αυτός είναι και ο λόγος που προσπαθούμε να βρούμε δείγματα ζωής στον πλανήτη και την ιστορία του. Είχε άφθονο νερό, αλλά και τις απαραίτητες συνθήκες για τη δημιουργία ζωής. Τώρα όμως, έχουμε μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο Boulder, που παρέχει νέες πληροφορίες για τοπ πως μπορεί να έμοιαζε ο πλανήτης πριν από δισεκατομμύρια χρόνια. Σύμφωνα με την μελέτη, ο Κόκκινος Πλανήτης είχε έντονες βροχοπτώσεις, που πιθανότατα τροφοδοτούσαν τα ποτάμια και τις λίμνες, χαράσσοντας τα χαρακτηριστικά που βλέπουμε τώρα στην επιφάνειά του.
Επικεφαλής της έρευνας ήταν η Amanda Steckel , μεταδιδακτορική γεωλόγος στο Caltech (πρώην στο CU Boulder) και μέλος της επιστημονικής ομάδας Perseverance . Μαζί της ήταν ο Gregory E. Tucker , καθηγητής γεωεπιστημών στο CU Boulder και μέλος του Συνεταιριστικού Ινστιτούτου Έρευνας στις Περιβαλλοντικές Επιστήμες (CIRES). Ο Matthew Rossi και ο Brian Hynek ήταν επίσης συν-συγγραφείς στη μελέτη, ένας ερευνητής με το CIRES και το Earth Lab και ένας καθηγητής γεωεπιστημών στο Εργαστήριο Ατμοσφαιρικής και Διαστημικής Φυσικής (LASP) στο CU Boulde, αντίστοιχα.
Αν και πλέον είναι δεδομένο πως ο Άρης είχε τρεχούμενο νερό στην επιφάνειά του, η προέλευσή του παραμένει μυστήριο. Οι περισσότεροι πιστεύουν πως υπήρχε ένας τεράστιος ωκεανός, που κάλυπτε όλη τη Βόρεια Πεδιάδα του Άρη, ενώ έχουμε εντοπίσει και μεγάλα σώματα νερού του παρελθόντος και στο νότιο τμήμα του πλανήτη. Υπάρχουν και άλλοι επιστήμονες που υποστηρίζουν πως ο Άρης ήταν πάντα κρύος και ξηρός, όμως κάτι τέτοιο δεν φαίνεται από τα μέχρι τώρα δεδομένα. Σε αυτό το σενάριο, το νερό υπήρχε κυρίως ως πάγοι και παγετώνες που καταλάμβαναν τις βόρειες πεδιάδες, οι οποίες βίωσαν περιστασιακά λιώσιμο για μικρά χρονικά διαστήματα.
Παράλληλα, βασίζουν αυτό το σενάριο στο ότι ο Ήλιος πριν από 4 δισεκατομμύρια χρόνια ήταν μόνο κατά 75% φωτεινός σε σχέση με σήμερα. Αυτό σημαίνει πως ο Άρης θα έπρεπε να είχε κάτι σαν φαινόμενο του θερμοκηπίου για αν μπορεί να διατηρεί τις θερμοκρασίες του στα επίπεδα που το νερό μπορεί να είναι σε υγρή μορφή.
Όπως καταλαβαίνετε, υπάρχει μια “κόντρα” ανάμεσα σε αυτούς που πιστεύουν πως η Άρης ήταν ζεστός και υγρός και αυτούς που πιστεύουν πως ήταν ξηρός και παγωμένος. Για να απαντήσει σε αυτή τη κόντρα η ομάδα της Steckel έτρεξαν μια προσομοίωση σε υπολογιστή, που αναπτύχθηκε αρχικά για μελέτης στη Γη από τον καθηγητή Tucker.
Η Steckel εξηγεί σε ένα δελτίο Τύπου:
«Θα μπορούσατε να τραβήξετε εικόνες από το Google Earth από μέρη όπως η Γιούτα, να κάνετε σμίκρυνση και θα βλέπατε τις ομοιότητες με τον Άρη. Είναι πολύ δύσκολο να κάνετε οποιαδήποτε οριστική δήλωση. Αλλά βλέπουμε αυτές τις κοιλάδες να ξεκινούν από ένα μεγάλο εύρος υψομέτρων. Είναι δύσκολο να το εξηγήσουμε μόνο με πάγο».
Έτσι λοιπόν, οι ερευνητές χρησιμοποιήσαν το λογισμικό του Tucker για να μοντελοποιήσουν την εξέλιξη του τοπίου στον Άρη, σε ένα έδαφος παρόμοιο με την ισημερινή περιοχή του Άρη. Πρόσθεσαν νερό από την κατακρήμνιση σε μερικά από τα μοντέλα τους και λιώσιμο πάγου σε άλλα, και στη συνέχεια προσομοίωσαν πώς αυτό θα διαμόρφωνε το τοπίο για δεκάδες έως εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια. Στη συνέχεια, η ομάδα συνέκρινε τα δύο μοντέλα με δεδομένα που ελήφθησαν από το Mars Global Surveyor (MGS) και το διαστημόπλοιο Mars Odyssey της NASA. Το μοντέλο βροχόπτωσης ήταν συνεπές με αυτό που βλέπουμε γύρω από τον ισημερινό του Άρη σήμερα.
Στις προσομοιώσεις φάνηκε μέχρι και το τεράστιο δίκτυο καναλιών στα υψίπεδα του Άρη, που ανοίγουν στις πιο χαμηλές περιοχές στα Βόρεια Πεδινά. Οι αποθέσεις βράχων, ιζημάτων και άλλου υλικού, όπως και ο σχηματισμών των δέλτα, υποδηλώνουν πως τεράστιες ποσότητες νερού κυλούσαν κάποτε σε όλο τον πλανήτη.
Σοκάρει ο αριθμός των πλαστικών στις αρτηρίες του ανθρώπου (φωτογραφία)
«Θα χρειαζόσουν μέτρα βάθους τρεχούμενου νερού για να εναποθέσεις τέτοιου είδους ογκόλιθους», είπε ο Hynek. «Μόλις σταμάτησε η διάβρωση από το νερό που ρέει, ο Άρης σχεδόν πάγωσε στο χρόνο και πιθανώς εξακολουθεί να μοιάζει πολύ με τη Γη πριν από 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια».
Αν και τα αποτελέσματα των προσομοιώσεων είναι αρκετά πειστικά, υπάρχουν αρκετά αναπάντητα ερωτήματα που απαιτούν περαιτέρω έρευνες. Για παράδειγμα, οι επιστήμονες εξακολουθούν να αμφιβάλουν πως το κλίμα του Άρη θα μπορούσε να διατηρήσει αρκετά ζεστές θερμοκρασίες, ώστε να έχει βροχοπτώσεις, δεδομένου πως η ακτινοβολία από τον ήλιο ήταν χαμηλότερο σε σχέση με σήμερα. Από την άλλη όμως, τα δεδομένα δείχνουν πως υπήρχε πολύ νερό σε υγρή μορφή στον πλανήτη και λογικά αυτό θα έπρεπε κάπως να ανακυκλώνεται.
Όπως και να έχει, ο νέα μελέτη παρέχει μια ματιά στο παρελθόν του Άρη και θα μπορούσε να προσφέρει μια νέα οπτική στην μελέτη της γεωλογικής ιστορίας του Άρη.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο Journal Of Geophysical Research: Planets.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
