Εδώ και δεκαετίες οι επιστήμονες προσπαθούν να βρουν τι έγινε το χαμένο νερό του Άρη. Η γεωλογία του πλανήτη δείχνει πως στο παρελθόν η επιφάνειά του ήταν γεμάτη νερό, με ποτάμια και λίμνες. Τώρα όμως δεν έχουμε σημάδια νερού στην επιφάνειά του. Σύμφωνα με νέα δεδομένα όμως, το νερό έχει κρυφτεί καλά κάτω από την επιφάνεια του πλανήτη. Πλέον έχουμε στοιχεία πως υπάρχει μια τεράστια δεξαμενή νερού σε υγρή μορφή, φυλακισμένη βαθιά στον φλοιό.
Ο Άρης είναι καλυμμένος από ίχνη τεράστιων αρχαίων μαζών νερού, που τώρα από ότι φαίνεται δεν υπάρχουν πιά στην επιφάνειά του. Το νερό εξαφανίστηκε από την επιφάνεια όταν ο πλανήτης έγινε κρύος και ξηρός και όλα αυτά τα χρόνια προσπαθούμε να καταλάβουμε τι έγιναν αυτές οι τεράστιες ποσότητες νερού.
Μια νέα μελέτη όμως, χρησιμοποιεί τα σεισμικά δεδομένα από την αποστολή InSight της NASA και αποκαλύπτει πως τα σεισμικά κύματα επιβραδύνονται σε ένα στρώμα μεταξύ 5.4 και 8 χιλιομέτρων κάτω από την επιφάνεια. Αυτή η συμπεριφορά των σεισμικών κυμάτων δείχνει πως πιθανότατα υπάρχει ένα τεράστιο σώμα νερού σε αυτά τα βάθη.
Ο Άρης δεν ήταν πάντα ένας άγονος παγωμένος πλανήτης όπως τον βλέπουμε σήμερα. Πριν από 4.1 με 3 δισεκατομμύρια χρόνια, τα ποτάμια του χάραζαν κοιλάδες και οι λίμνες λαμπύριζαν, καθώς το φως του ήλιου έπεφτε πάνω τους. Καθώς όμως το μαγνητικό πεδίου πλανήτη εξασθένιζε, η ατμόσφαιρα αραίωνε και το μεγαλύτερο μέρος των επιφανειακών υδάτων εξαφανίστηκε. Ένα μέρος αυτού του νερού διέφυγε στο διάστημα, κάποιο άλλο πάγωσε στους πόλους του πλανήτη και κάποιο παγιδεύτηκε σε ορυκτά στην επιφάνεια, όπου και παραμένει μέχρι σήμερα.
Όμως όλα αυτά δεν μπορούν να εξηγήσουν με ακρίβεια όλο το νερό που κάλυπτε τον Άρη στο μακρινό του παρελθόν. Οι υπολογισμοί και οι προσομοιώσεις δείχνουν πως “λείπει” ένα μεγάλο μέρος νερού, ικανό να καλύψει τον πλανήτη με έναν ωκεανό βάθους τουλάχιστον 700 μέτρων και ίσως και 900 μέτρων.
Μια υπόθεση είναι ότι το νερό που έλειπε εισχώρησε στον φλοιό. Ο Άρης βομβαρδίστηκε έντονα από μετεωρίτες κατά τη διάρκεια της Νωεχιανής περιόδου, οι οποίοι μπορεί να σχημάτισαν ρωγμές που διοχέτευσαν νερό υπόγεια. Εκεί, οι υψηλότερες από την επιφάνεια θερμοκρασίες, διατήρησαν το νερό σε υγρή κατάσταση, με αντίθεση με την παγωμένη κατάσταση που έχουμε στην επιφάνεια.
Το 2018, το διαστημόπλοιο InSight της NASA προσγειώθηκε στον Άρη για να ακούσει το εσωτερικό του πλανήτη με ένα υπερευαίσθητο σεισμόμετρο. Μελετώντας ένα συγκεκριμένο είδος δόνησης, τα κύματα διάτμησης, βρήκαμε μια σημαντική υπόγεια ανωμαλία, ένα στρώμα μεταξύ 5,4 και 8 χιλιομέτρων κάτω, όπου αυτές οι δονήσεις κινούνται πιο αργά.
Αυτό το «στρώμα χαμηλής ταχύτητας» πιθανότατα είναι ένα εξαιρετικά πορώδες πέτρωμα γεμάτο με υγρό νερό, σαν ένα κορεσμένο σφουγγάρι. Κάτι αντίστοιχο έχουμε και στη Γη, με τους υδροφορείς, όπου τα υπόγεια ύδατα εισχωρούν στους πόρους των πετρωμάτων.
Υπολογίσαμε ότι το «στρώμα υδροφόρου ορίζοντα» στον Άρη θα μπορούσε να συγκρατήσει αρκετό νερό για να καλύψει τον πλανήτη σε έναν παγκόσμιο ωκεανό βάθους 520-780 μέτρων, αρκετές φορές περισσότερο νερό από ό,τι συγκρατείται στο στρώμα πάγου της Ανταρκτικής.
Αυτός ο όγκος είναι πλήρως συμβατός με τις εκτιμήσεις για το χαμένο νερό του Άρη (710-920 μέτρα), αφού αφαιρεθούν οι απώλειες στο διάστημα και το νερό που είναι δεσμευμένο ορυκτά και σε πάγους στους πόλους.
Η ανακάλυψη έγινε χάρη σε δύο πτώσεις μετεωριτών το 2021 (με τα ονόματα S1000a και S1094b) και σε έναν σεισμό στον Άρη το 2022 (με την ονομασία S1222a). Αυτά τα γεγονότα έστειλαν σεισμικά κύματα που διέσχισαν τον φλοιό, σαν να ρίχνεις μια πέτρα σε μια λίμνη και να παρακολουθείς τα κύματα να εξαπλώνονται.
Αυτά τα είδη καρκίνου αυξάνονται συνεχώς στους νέους – Τα ανησυχητικά ευρήματα
Στις συγκεκριμένες περιπτώσεις, τα κύματα που δημιουργήθηκαν ταξίδεψαν μέσα από τα στρώματα του υπεδάφους, καταγράφοντας αντανακλάσεις και καθυστερήσεις, όπως ένα σόναρ. Με αυτό τον τρόπο οι επιστήμονες δημιούργησαν έναν υπόγειο χάρτη του πλανήτη. Αυτός ο χάρτης επιβεβαιώνει την ύπαρξη ενός στρώματος νερού.
Γιατί είναι σημαντικό αυτό;
Η ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή είναι καθοριστικός παράγοντας για την αναζήτηση ζωής στον Άρη. Παρόμοια με τη Γη, οι μικροοργανισμοί ευδοκιμούν σε περιβάλλοντα με πολλή υγρασία, κάτω από την επιφάνεια. Έτσι και στον Άρη, μπορούμε να βρούμε ίχνη τόσο αρχαίας όσο και ενεργής ζωής, προστατευμένα κάτω από τον φλοιό του πλανήτη.
Με την ανθρωπότητα να έχει βάλει στόχο να φτάσει στον Άρη, αυτές οι δεξαμενές νερού έχουν την δυνατότητα να υποστηρίξουν ανθρώπινες αποικίες, αν φυσικά βρούμε τρόπο να προστατευτούμε επαρκώς από την κοσμική ακτινοβολία που χτυπάει τον πλανήτη. Η ύπαρξη τόσο μεγάλης ποσότητας νερού όμως, δίνει στην ανθρωπότητα ένα εργαλείο για να δημιουργήσει οξυγόνο και πιθανώς κάποιου είδους ατμόσφαιρας.
Μελλοντικά ρόβερ ή τρυπάνια μπορεί μια μέρα να αξιοποιήσουν αυτές τις δεξαμενές, αναλύοντας τη χημική τους σύσταση για ίχνη ζωής. Αυτές οι υδάτινες ζώνες απαιτούν επίσης προστασία από τα γήινα μικρόβια , καθώς θα μπορούσαν να φιλοξενούν ιθαγενή βιολογία του Άρη.
Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο ρόδινα. Σε βάθος 8 χιλιομέτρων, η εξόρυξη αυτού του νερού είναι μια πολύπλοκή διαδικασία, που απαιτεί τεράστια εργαλεία, κάτι που σημαίνει πως χρειάζονται πολλές αποστολές για να τα μεταφέρουμε στον Άρη.
Όλη αυτή η ποσότητα νερού βρέθηκε σε μια μικρή περιοχή του Κόκκινου Πλανήτη, για αυτό χρειαζόμαστε περισσότερες αποστολές για να χαρτογραφήσουμε όλο το υπέδαφος του πλανήτη, ώστε να έχουμε μια καλύτερη εικόνα για τις ποσότητες νερού που κρύβει.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
