Η Κοιλάδα των Φαλαινών (Wādī al-Ḥītān) είναι μια περιοχή της αιγυπτιακής ερήμου Σαχάρα που είναι διάσπαρτη με αρχαϊκούς σκελετούς φαλαινών, ηλικίας σχεδόν 40 εκατομμυρίων ετών. Αρκετά από τα απολιθώματα στην περιοχή, είναι πάρα πολύ καλά διατηρημένα και μερικά από αυτά δείχνουν πως οι φάλαινες είχαν κάποτε πόδια και δάχτυλα.
Συγκεκριμένα, οι σκελετοί χρονολογούνται από τα τέλη της Ηώκαινου εποχής, 55.8 με 33.9 εκατομμύρια χρόνια πριν, όταν η περιοχή της Αιγύπτου ήταν βυθισμένοι κάτω από τον Ωκεανό της Τηθύος. Εκείνη την εποχή, οι φάλαινες μόλις είχαν εξελιχθεί σε θαλάσσια πλάσματα, σύμφωνα με την UNESCO.
«Αυτά τα απολιθώματα αντιπροσωπεύουν μία από τις σημαντικότερες ιστορίες της εξέλιξης: την εμφάνιση της φάλαινας ως θηλαστικού που ζει στον ωκεανό από μια προηγούμενη ζωή ως χερσαίο ζώο», αναφέρει η ιστοσελίδα της UNESCO.
Οι παλαιοντολόγοι έχουν βρει πάνω από 400 αρχαίους σκελετούς φαλαινών στην Κοιλάδα των Φαλαινών, από τις αρχές του 20ου αιώνα. Ο πρώτος σκελετός βρέθηκε το 1902 και αποκάλυψε ένα είδος φάλαινας που δεν είχαμε ξαναδεί και ονομάστηκε Basilosaurus isis (πρώην Zeuglodon isis). Πρόκειται για μια φάλαινα με μήκος 18 μέτρων, που τρεφόταν πιθανότατα με μικρότερες φάλαινες, συνθλίβοντας τα κρανία τους πριν τις καταπιεί, σύμφωνα με μια μελέτη του 2019.
Οι ερευνητές έχουν βρει δεκάδες σκελετούς Basilosaurus isis στην Κοιλάδα των Φαλαινών, αλλά το 1989, οι παλαιοντολόγοι έκαναν μια αξιοσημείωτη ανακάλυψη: Μια ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και το Αιγυπτιακό Γεωλογικό Μουσείο ανακάλυψε σκελετούς Basilosaurus isis με πίσω άκρα, πόδια και δάχτυλα των ποδιών, σύμφωνα με μελέτη του 2023.
Οι φάλαινες του σήμερα μπορεί να μην έχουν πίσω άκρα, έχουν όμως πυελικά οστά, γεγονός που υποδηλώνει πως κάποτε είχαν άκρα. Έτσι, τα απολιθώματα στην Κοιλάδα των Φαλαινών, είναι μερικά από τα παλαιότερα γνωστά αρχαιόκοιτα, μια ομάδα θηλαστικών από το Ηώκαινο που αργότερα εξελίχθηκε σε σύγχρονες φάλαινες και δελφίνια.
Το 2005, παλαιοντολόγοι ανακάλυψαν έναν εκπληκτικά διατηρημένο, σχεδόν πλήρη σκελετό Basilosaurus isis , γεγονός που ώθησε την UNESCO να συμπεριλάβει την Κοιλάδα των Φαλαινών στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Από τότε έχουμε βρει αρκετά παραπάνω απολιθώματα, όπως επίσης και λείψανα αρχαίων χελωνών του Ηωκαινού, οστεώδη ψάρια, καρχαρίες, σαλάχια, κροκόδειλους, θαλάσσιες αγελάδες και οστρακοειδή.
Το άνυδρο κλίμα της εποχής είναι και ο βασικός λόγος που τα απολιθώματα έχουν αντέξει για τόσο χρόνο, σε πολλή καλή κατάσταση.
Η Κοιλάδα των Φαλαινών λειτουργεί ως υπαίθριο μουσείο, ενώ έχει κέντρο επισκεπτών και είναι εύκολα προσβάσιμη. Βέβαια, ο χώρος έχει πολύ αυστηρή επιτήρηση. Παραμένει χώρος ερευνών, καθώς έχει πάρα πολλά να μας δώσει ακόμα για το παρελθόν της ζωής στη Γη.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
