Οκτώ υγιέστατα μωρά γεννήθηκαν στον Ηνωμένο Βασίλειο, μέσω μιας νέας τεχνικής για εξωσωματική γονιμοποίηση, που έχει σαν στόχο να μειώσει τον κίνδυνο κληρονομικών γενετικών ασθενειών από τις μητέρες τους. Μεγάλη επιτυχία έδειξαν τα αποτελέσματα της παγκόσμιας πρώτης δοκιμής, που ανακοινώθηκαν εχθές, Τετάρτη 16 Ιουλίου 2025.
Η επιστημονική κοινότητα χαιρέτησε την σημαντική ανακάλυψη, που εγείρει ελπίδες γαι γυναίκες με μεταλλάξεις στο μιτοχονδριακό DNA. Αυτές οι γυναίκες θα μπορούν μια μέρα να αποκτήσουν παιδιά, χωρίς να μεταδώσουν σε αυτά εξουθενωτικές ή θανατηφόρες ασθένειες.
Μία στις 5.000 γεννήσεις επηρεάζεται από μιτοχονδριακές ασθένειες, οι οποίες δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν και περιλαμβάνουν συμπτώματα όπως μειωμένη όραση, διαβήτη και μυϊκή ατροφία.
Το 2015, η Βρετανία έγινε η πρώτη χώρα που ενέκρινε μια τεχνική εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF) που χρησιμοποιεί μια μικρή ποσότητα υγιούς μιτοχονδριακού DNA από το ωάριο μιας δότριας – μαζί με το ωάριο της μητέρας και το σπέρμα του πατέρα.
Ορισμένοι έχουν ονομάσει τα μωρά αυτής της διαδικασίας «μωρά με τρεις γονείς», όμως ορθώς οι επιστήμονες έχουν απορρίψει αυτό τον χαρακτηρισμό, καθώς μόνο το 0.1% του DNA των παιδιών προέρχεται από τον δότη.
22 γυναίκες υποβλήθηκαν στη θεραπεία στο Κέντρο Γονιμότητας του Newcastle και γεννήθηκαν 8 μωρά. Τέσσερα αγόρια και τέσσερα κορίτσια, που πλέον έχουν ηλικίες από λίγο κάτω τους έξι μήνες, μέχρι λίγο πάνω τα δύο έτη.
Η ποσότητα του μεταλλαγμένου μιτοχονδριακού DNA, που προκαλεί ασθένειες, μειώθηκε κατά 95-100% σε έξι από τα μωρά, σύμφωνα με την έρευνα. Τα άλλα δύο νεογνά, είδαν μείωση ποσότητας κατά 77-88%, που είναι κάτω από το εύρος που προκαλεί ασθένεια.
Αυτό σημαίνει πως η νέα τεχνική είναι αποτελεσματική στη μείωση της μετάδοσης ασθενειών από την μητέρα στο παιδί, σύμφωνα με τις μελέτες. Και τα 8 παιδιά είναι επί του παρόντος υγιή, αν και το ένα εμφάνισε διαταραχή στον καρδιακό ρυθμό, που αντιμετωπίστηκε με επιτυχία.
Η υγεία των παιδιών θα συνεχίσει να παρακολουθείται για τα επόμενα χρόνια, για να βεβαιωθούν οι ερευνητές πως δεν παρουσιάζονται προβλήματα.
Η νέα τεχνική προσφέρει μια «πολύ σημαντική αναπαραγωγική επιλογή» για οικογένειες που επηρεάζονται από «καταστροφικές» μιτοχονδριακές ασθένειες, είπε ο Nils-Goran Larsson, Σουηδός ειδικός στην αναπαραγωγική διαδικασία, που χαιρέτησε την «ανακάλυψη».
Η δωρεά μιτοχονδρίων παραμένει αμφιλεγόμενη και δεν έχει εγκριθεί σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γαλλίας. Οι θρησκευτικοί παράγοντες αυτών των χωρών τάσσονται κατά της διαδικασίας, επειδή περιλαμβάνει την καταστροφή ανθρώπινων εμβρύων. Άλλοι αντίπαλοι έχουν εκφράσει φόβους ότι θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για γενετικά τροποποιημένα «σχεδιασμένα μωρά».
Μια δεοντολογική αξιολόγηση που διεξήχθη από το ανεξάρτητο Συμβούλιο Βιοηθικής Nuffield του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν «καθοριστική» για τη διεξαγωγή της νέας έρευνας, δήλωσε την Τετάρτη η διευθύντρια του συμβουλίου Danielle Hamm.
Ο επικεφαλής της Βρετανικής Αρχής Ανθρώπινης Γονιμοποίησης και Εμβρυολογίας, Peter Tompson, που ενέκρινε τη διαδικασία, δήλωσε πως μόνο άτομα με πολύ υψηλό κίνδυνο μετάδοσης κάποιας μιτοχονδριακής νόσου, είναι επιλέξιμα για τη θεραπεία.
Θέματα ηθικής γύρω από τη χρήση της δωρεάς μιτοχονδρίων, για την υπογονιμότητα στην Ελλάδα και την Ουκρανία. Ειδικά για τη χώρα μας που υπάρχει πρόβλημα υπογονιμότητας, μιας τέτοια λύση θα επέτρεπε σε πολλές γυναίκες να αποκτήσουν παιδάκι, που μέχρι σήμερα δε μπορούσαν.
Η Γαλλίδα ειδικός στις μιτοχονδριακές ασθένειες, Julie Stefan, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι «πρόκειται για την αναλογία κινδύνου-οφέλους: για μια μιτοχονδριακή ασθένεια, το όφελος είναι προφανές».
Μεταξύ των παιδιών που παρακολουθούνται στενά είναι τρία που εμφάνισαν κάποια σημάδια αυτού που είναι γνωστό ως «αντιστροφή», η οποία εξακολουθεί να είναι ελάχιστα κατανοητή.
Πρόκειται για «ένα φαινόμενο όπου η θεραπεία αρχικά επιτυγχάνει να παράγει ένα έμβρυο με πολύ λίγα ελαττωματικά μιτοχόνδρια, αλλά μέχρι τη γέννηση του παιδιού, το ποσοστό των μη φυσιολογικών μιτοχονδρίων στα κύτταρά του έχει αυξηθεί σημαντικά», εξήγησε o ιδικός στην αναπαραγωγική γενετική του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Dagan Wells.
Για την ιστορία, η Ελλάδα θεωρείται μια από τις χώρες με τους καλύτερους γενετιστές στον κόσμο, ενώ τα κέντρα εξωσωματικής στη χώρα μας, δέχονται κόσμο από όλη την Ευρώπη και την Ασία.
Τα αποτελέσματα της πολυαναμενόμενης βρετανικής δοκιμής δημοσιεύθηκαν σε διάφορες δημοσιεύσεις στο New England Journal of Medicine.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
