Το Apollo 17 ήταν η τελευταία επανδρωμένη αποστολή της ανθρωπότητας στη Σελήνη. Το πλήρωμα έφυγε από την επιφάνεια του φεγγαριού και επέστρεψε στη Γη, τον Δεκέμβριο του 1972 και φέρνοντας μαζί δείγματα από τη Σελήνη. Η NASA τα κράτησε σκόπιμα σφραγισμένα για πάνω από 50 χρόνια, μέχρι να αποκτήσουμε την κατάλληλη τεχνολογία για τη μελέτη τους, χωρίς να μολυνθούν από το περιβάλλον της Γης. Τώρα, τα κάνιστρα με τα δείγματα ανοίχθηκαν και είναι έτοιμα να μελετηθούν.
Το Apollo 17 ήταν μια πολύ ιδιαίτερη αποστολή. Αρχικά ήταν η αποστολή πυ μας έδωσε την πρώτη πλήρη φωτογραφία της Γης από το διάστημα, χωρίς να έχει σκιασμένες περιοχές. Την λήψη έκαναν οι αστροναύτες Ron Evans και Harrison Schmitt, πηγαίνοντας προς τη Σελήνη. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που η τροχιά μιας αποστολής Apollo, καθιστούσε δυνατή μια τέτοια φωτογραφία, η οποία αργότερα ονομάστηκε Blue Marble.
Εκτός από την φωτογραφία, ήταν και η πρώτη αποστολή με τροχιά γύρω από τη Σελήνη, που μετέφερε πέντε ποντίκια στο σκάφος, ενώ ήταν και η τελευταία αποστολή της NASA στην επιφάνεια της Σελήνης μέχρι και σήμερα. Εκτός από τα παραπάνω, το Apollo 17 ήταν η πρώτη αποστολή που έβαλε στον φυσικό μας δορυφόρο έναν επιστήμονα. Ο Harrison Schmitt, πιλότος της αποστολής, είχε διδακτορικό στη γεωλογία, κάτι που εφάρμοσε στη συλλογή δειγμάτων, όπως επίσης και στη μελέτη των πετρωμάτων της Σελήνης, μαζί με τον αστροναύτη Eugene Cernan.
Μέρος της αποστολής τους ήταν να συλλέξουν δείγματα από τον «Φωτεινό Μανδύα», μια ασυνήθιστα φωτεινή εναπόθεση υλικού μήκους 5 χιλιομέτρων που βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Νότιο Massif. Αν και η ακριβής αιτία αυτής της ασυνήθιστης γεωλογίας παραμένει ασαφής, οι επιστήμονες υποψιάζονται ότι μπορεί να οφείλεται σε εκτοξευμένες εναποθέσεις από μια πρόσκρουση που προκάλεσε τον κρατήρα Tycho, μήκους 85 χιλιομέτρων.
«Η προέλευση του Φωτεινού Μανδύα αμφισβητείται», εξηγεί στη νέα της εργασία μια ομάδα με επικεφαλής τη Δρ. Giulia Magnarini του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου. «Η εναπόθεση υψηλού albedo έχει προταθεί ότι είναι (α) υλικό εκτίναξης από την πρόσκρουση του Tycho· (β) υλικό του Νότιου Οροσειράς που κινητοποιήθηκε από τα εκτοξευόμενα υλικά του Tycho που προσέκρουσαν στην κορυφή του ορεινού όγκου· (γ) πολλαπλές εναποθέσεις κατολισθήσεων που προκλήθηκαν από την εδαφική δόνηση που σχετίζεται με τη σεισμική δραστηριότητα του ρήγματος Lee-Lincoln στην κοιλάδα Taurus-Littrow».
Εκτός από αυτό, οι επιστήμονες προβληματίζονται από το πώς το υλικό που αποτελεί τον Φωτεινό Μανδύα μπόρεσε να εξαπλωθεί τόσο πολύ. Μέρος του προβλήματος είναι ότι τίποτα στη Σελήνη δεν μοιάζει πραγματικά με αυτό.
«Μελετώ τις κατολισθήσεις μεγάλου μήκους στη Γη και τον Άρη, αλλά ο Φωτεινός Μανδύας είναι προς το παρόν ο μόνος που γνωρίζουμε στη Σελήνη», δήλωσε ο Δρ Μαγκναρίνι στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου . «Δεν γνωρίζουμε πώς σχηματίστηκαν αυτές οι κατολισθήσεις μεγάλου μήκους ή τι τους επέτρεψε να διανύσουν αρκετά χιλιόμετρα».
Όσο ήταν στη Σελήνη οι δύο αστροναύτες, Schmitt και Cernan, συνέλεξαν σχεδόν 120 κιλά δειγμάτων, διανύοντας περίπου 30 χιλιόμετρα. Πολλά από αυτά τα δείγματα ρεγολίθου και πυρήνα έχουν μελετηθεί τα χρόνια που μεσολάβησαν, αλλά πολλά από αυτά παρέμειναν σφραγισμένα.
«Η NASA ήταν πραγματικά πρωτοποριακή κατά τη διάρκεια της αποστολής Apollo, αφήνοντας στην άκρη κάποια δείγματα», είπε ο Magnarini. «Αποθηκεύτηκαν ώστε να μπορούν να μελετηθούν χρησιμοποιώντας πιο προηγμένη τεχνολογία και νέες επιστημονικές προσεγγίσεις που δεν είχαν καν σκεφτεί εκείνη την εποχή».
Αυτά τα 2 πασίγνωστα κινεζικά κινητά ανακαλούνται στη χώρα μας
«Όταν τα δείγματα επιστράφηκαν αρχικά, η τεχνολογία σάρωσης δεν ήταν τόσο λεπτομερής. Τώρα, με τη μικρο-αξονική τομογραφία, έχουμε σαρώσεις ιατρικού επιπέδου που μας επιτρέπουν να διερευνήσουμε αυτά τα δείγματα με μεγάλη λεπτομέρεια».
Τώρα, η ομάδα της NASA για την μελέτη των δειγμάτων, μπορεί να εξετάσεις τα δείγματα στο εσωτερικό τους. Πρόκειται για θραύσματα βράχου, που έχουν αποσπαστεί από το έδαφος της Σελήνης.
Πηγή: NASA
«Τα κλαστικά σωματίδια μας λένε πολλά για τη διαδικασία της ίδιας της κατολίσθησης και για το πώς έχει μεταφερθεί το υλικό που περιέχεται σε αυτήν», εξήγησε η Τζούλια. «Είδαμε ότι το λεπτότερο υλικό που επικαλύπτει τα κλαστικά σωματίδια στον πυρήνα προέρχεται από τα κλαστικά σωματίδια και όχι από τα γύρω συντρίμμια, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα κλαστικά σωματίδια διαλύθηκαν και βοήθησαν την κατολίσθηση να ρέει περισσότερο σαν ρευστό».
Οι μελέτες στα δείγματα μόλις ξεκίνησαν και ελπίζουμε πως θα μας βοηθήσουν να πάρουμε απαντήσεις για τη Σελήνη και το περιβάλλον τις, μέχρι να επιστρέφουν ξανά οι άνθρωποι τον φυσικό μας δορυφόρο, πιθανότατα το 2027.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο Journal of Geophysical Research: Planets.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
