Μπορεί πριν λίγες μέρες να τελείωσε η εβδομάδα μόδας στο Παρίσι, όμως στη Ζάμπια, μια ομάδα από χιμπατζήδες φορά χόρτα σε διάφορα μέρη του σώματός τους, δημιουργώντας ένα νέο είδος μόδας. Συγκεκριμένα, βάζουν χόρτα στα αυτιά τους και στα οπίσθιά τους, που από ότι φαίνεται έχει γίνει η τελευταία τάση της μόδας στην περιοχή.
Οι χιμπατζήδες φαίνεται πως προβαίνουν σε αυτές τις στιλιστικές επιλογές, χωρίς προφανή λόγο, ενώ δεν έχουμε παρατηρήσει παρόμοιες συμπεριφορές, ακόμα και σε άλλες ομάδες στο ίδιο καταφύγιο. Αυτό αφήνει τους ερευνητές με την περιέργεια. Γιατί το κάνουν αυτό;
«Αυτό δείχνει ότι, όπως και οι άνθρωποι, έτσι και άλλα ζώα αντιγράφουν φαινομενικά άσκοπες συμπεριφορές το ένα από το άλλο», δήλωσε σε ανακοίνωσή του ο ερευνητής Edwin van Leeuwen του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης . «Και αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να προσφέρει γνώσεις σχετικά με τις εξελικτικές ρίζες του ανθρώπινου πολιτισμού».
Συνήθως, όταν τα ζώα αντιγράφουν το ένα το άλλο, υπάρχει κάποιος λόγος. Οι χιμπατζήδες για παράδειγμα αντιγράφουν ο ένας τον άλλον, για να μάθουν πως να αναζητούν τροφή, πως να δημιουργούν εργαλεία και πως να χρησιμοποιούν φυτά για να περιποιηθούν πληγές.
Όμως, δεν είναι όλες οι αντιγραφόμενες συμπεριφορές χρήσιμες. Για παράδειγμα η τάση με τα καπέλα που φορούν οι όρκες, από νεκρούς σολομούς. Τέτοιες συμπεριφορές υιοθέτησης μιας άσκοπης μόδας, σπάνια μελετώνται. Όμως, αυτές οι συμπεριφορές προσφέρουν μια εικόνα για τη κουλτούρα των ζώων, που μας βοηθά να καταλάβουμε καλύτερα τις πολιτισμικές πρακτικές των ειδών.
Η τρέλα με το γρασίδι στο αυτί καταγράφηκε για πρώτη φορά το 2010, όταν μια θηλυκή χιμπατζή ονόματι Τζούλι παρατηρήθηκε να βάζει επανειλημμένα γρασίδι στο αυτί της στο καταφύγιο Chimfunshi Wildlife Orphanage Trust της Ζάμπια. Αργότερα, η ιδιοσυγκρασιακή συμπεριφορά υιοθετήθηκε από επτά άλλους χιμπατζήδες της ίδιας ομάδας και συνεχίστηκε ακόμη και μετά τον θάνατο της Τζούλι, «υποδηλώνοντας ότι είχε γίνει πολιτιστική παράδοση», γράφουν οι συγγραφείς της μελέτης.
«Σε αντίθεση με τις περισσότερες παραδόσεις των χιμπατζήδων που περιλαμβάνουν τη χρήση εργαλείων ή την αναζήτηση τροφής, η συμπεριφορά του χόρτου στο αυτί έμοιαζε περισσότερο με τις ανθρώπινες τάσεις της μόδας, όπου η λειτουργία μπορεί να είναι λιγότερο απτή από ό,τι στο οργανικό πλαίσιο της αναζήτησης τροφής».
Τώρα, 15 χρόνια αργότερα, χιμπατζήδες από μια άλλη ομάδα, στο ίδιο καταφύγιο, αρχίζει να ακολουθεί τη μόδα με το γρασίδι, παρά το γεγονός πως δεν έχει έρθει ποτέ σε επαφή με την αρχική ομάδα. Μάλιστα, οι νέα ομάδα, πήρε τη μόδα με το γρασίδι και την εξέλιξε, βάζοντας τη δική της πινελιά.
Πέντε από τους οκτώ χιμπατζήδες εντοπίστηκαν να φορούν χόρτα στα αυτιά τους, ενώ έξι από αυτούς έβαλαν χορτάρι να κρέμεται από τα οπίσθιά τους. Καμία από τις δύο αυτές συμπεριφορές δεν παρατηρήθηκε σε καμία άλλη ομάδα στο καταφύγιο, εκτός από δύο αρσενικά στην αρχική ομάδα με το χόρτο στα αυτιά.
Αφού παρακολούθησε τα ζώα για κάποιο χρονικό διάστημα, η ομάδα παρατήρησε ότι αντέγραφαν τη συμπεριφορά το ένα από το άλλο και ίσως αναγνώρισε τον αρχικό παράγοντα που καθόρισε τις τάσεις (ανατροπή: δεν είναι χιμπατζής).
«Και οι δύο ομάδες όπου οι χιμπατζήδες έβαζαν χόρτα στα αυτιά τους, είχαν τους ίδιους φροντιστές. Αυτοί οι φροντιστές ανέφεραν ότι μερικές φορές έβαζαν μια λεπίδα χόρτου ή ένα σπίρτο στα αυτιά τους για να τα καθαρίσουν», είπε ο Van Leeuwen. «Οι φροντιστές στις άλλες ομάδες είπαν ότι δεν το έκαναν αυτό. Οι χιμπατζήδες της μίας ομάδας στη συνέχεια σκέφτηκαν να βάλουν τη χόρτα και σε άλλο σημείο».
Αστροναύτης του ISS αποκαλύπτει πώς είναι το κούρεμα στο διάστημα! Τι γίνονται οι τρίχες;
Αυτό είναι μια εκπληκτική παρατήρηση, καθώς μέχρι πρόσφατα πιστεύαμε πως μόνο οι άνθρωποι έχουν την ικανότητα να αναπαράγουν άσκοπες μόδες. Η νέα μελέτη έρχεται για να αμφισβητήσει αυτή την υπόθεση.
Ωστόσο, η συμπεριφορά μπορεί να μην είναι τόσο άχρηστη όσο φαίνεται, εξήγησε ο Van Leeuwen. «Θα μπορούσε επίσης να εξυπηρετήσει έναν κοινωνικό σκοπό. Αντιγράφοντας τη συμπεριφορά κάποιου άλλου, δείχνετε ότι το παρατηρείτε και ίσως ακόμη και ότι σας αρέσει αυτό το άτομο. Έτσι, μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση των κοινωνικών δεσμών και στη δημιουργία ενός αισθήματος ανήκει μέσα στην ομάδα, όπως ακριβώς συμβαίνει και στους ανθρώπους».
Αν όλα αυτά σας φαίνονται αστεία, σκεφτείτε πως το δικό μας είδος, φοράει πέτρες και τρυπάει διάφορα μέρη το σώματός του με μεταλλικά αντικείμενα που έχουν πέτρες (ή και όχι), ενώ αρκετοί ζωγραφίζουν στο δέρμα τους. Όλα αυτά είναι μόδες που δεν εξυπηρετούν κάποιον σκοπό στην επιβίωση.
Η μελέτη δημοσιεύεται στο περιοδικό Behaviour.
Ακολουθήστε το Techmaniacs.gr στο Google News για να διαβάζετε πρώτοι όλα τα τεχνολογικά νέα. Ένας ακόμα τρόπος να μαθαίνετε τα πάντα πρώτοι είναι να προσθέσετε το Techmaniacs.gr στον RSS feeder σας χρησιμοποιώντας τον σύνδεσμο: https://techmaniacs.gr/feed/.
